ĐẦU XUÂN, ĐƯỢC QUÀ LÌ XÌ CỦA ĐẠI LÃO HÒA THƯỢNG THÍCH QUẢNG ĐỘ

Năm nay các cụ viết đại tự chữ Hán (thường gọi viết thư pháp) cho bà con chơi Tết được quy tụ tại Văn Miếu. Nhóm Cảo thơm thư hiên của chúng tôi cũng được mời tới đó, chiếm một gian có mái lợp vải nilon, khung bằng ống nước kẽm, dựa lưng vào bức tường gạch cổ Quốc Tử Giám, nhìn ra đường phố đông đúc người qua lại.

Đang trao đổi với các cụ thì nhận được điện thoại của cháu Hà con gái trưởng cụ Hoàng Minh Chính nhắn đến nhà bà Hoàng Minh Chính ngay có việc gấp. Tôi xin phép các cụ, hòa vào dòng người nườm nượp trên đường phố đi sắm Tết.

Thật bất ngờ ! Tôi được gặp vị sứ giả của Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ là Hòa thượng Thích Không Tánh từ Sài Gòn ra, sáng nay cùng gia đình tới nghĩa trang Thanh Tước bên kia sông Hồng, làm lễ đón cụ Hoàng Minh Chính về nhà ăn Tết, và chiều nay trước khi vào Sài Gòn muốn gặp gỡ một số anh chị em dân chủ và dân oan, gửi lời chúc Tết cùng biếu quà lì xì đầu xuân của Đại lão Hòa thượng.

Tíu tít hỏi thăm sức khỏe của Đại lão Hòa thượng, được biết ngài vẫn khỏe, lòng tôi rất mừng và cảm thấy một niềm an lạc tràn ngập khắp người.

Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, tấm gương vô úy của vị cao tăng trước sự đàn áp khốc liệt của công an theo lệnh Đảng và Nhà nước, đã cổ vũ nâng đỡ chúng tôi rất nhiều trong công việc đấu tranh dân chủ gian khổ ở nước nhà. Ngài là biểu tượng hiện hữu của đại lực, đại hùng, đại trí theo kinh Phật dạy.

Tôi vẫn còn nhớ như in những lời ngài viết trong “Thư Chúc Xuân 2005” :

“Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất và trong cương vị tăng sĩ, chúng tôi không làm chính trị, không tham gia chính trị. Nhưng chúng tôi phải có thái độ chính trị. Thái độ này thể hiện giáo lý nền tảng của đạo Phật, là cứu chúng sinh ra khỏi mọi ách nạn, khổ đau để tạo điều kiện giác ngộ.” (Thư chúc xuân, trang 2)

Đại lão Hòa thượng nhận định :

“70 năm thử nghiệm ý thức hệ Mác Lê không đem lại cho nhân sinh tự do và no ấm, nên đầu thập kỷ 90, Liên Xô và toàn bộ phe xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ, chấm dứt chiến tranh lạnh phân đôi thế giới.” (Thư chúc xuân, trang 1)

Về con đường thoát khỏi khó khăn chồng chất của Việt Nam, ngài viết :

“Chúng tôi suy nghĩ từ bản thân qua hàng chục năm lưu đầy, tù ngục và quản chế, thì thấy không còn con đường nào khác ngoài con đường dân chủ đa nguyên để tái thiết đất nước.” (Thư chúc xuân, trang 2)

Những lời nói phải như vậy, tiếc rằng lãnh đạo Đảng và Nhà nước không chịu nghe. Dân gian có câu thành ngữ : “Nói phải củ cải cũng nghe”. Thật là đáng tiếc !

Tình hình đất nước năm vừa rồi gặp nhiều khó khăn. Hết hạn hán lại lụt ngập. Tiền tệ lạm phát tới hai con số. Chống tham nhũng thất bại với sự kết thúc vụ án PMU 18, miễn tố thứ trưởng Giao thông Vận tải, khởi tố ngược lại một tướng một tá công an cùng hai nhà báo. Vụ Lê Đức Anh ầm ĩ trước Đại hội Đảng 10 là thế, nay cũng bị cho chìm xuồng, kết thúc ở việc chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết trao huy hiệu 70 năm tuổi Đảng cho ông ta. Vụ Thái Hà và tòa Khâm sứ giải quyết cách cửa quyền một phía, không thấu tình đạt lý. Giáo dân Thái Hà chưa tâm phục khẩu phục, vẫn chống án. Những vụ án mở ra thật to lớn như đầu con voi châu Phi, mà kết thúc thì teo lại, bé tý như đuôi con chuột nhắt xó bếp. Dư luận chịu một quả lừa to lớn không thể nào ngờ, giống như một cuộc đá banh, quả bóng bất ngờ từ gôn bên này bay thẳng vào gôn bên kia.

Nhưng cái nguy hiểm nhất lại là sức ép từ phương Bắc. Trung Quốc bành trướng lấn chiếm đất đai, biển cả, hải đảo của Việt Nam. Phía ta cứ nhân nhượng chịu lùi, hết ký Hiệp định biên giới 1999, đến ký Hiệp định lãnh hải 2000, rồi Trung Quốc xây dựng và khai thác dầu mỏ ở Hoàng Sa, rồi Trung quốc lấn chiếm Trường Sa và cuối năm vừa rồi tuyên bố hai quần đảo này thuộc huyện Tam Sa trực thuộc tỉnh Hải Nam, Trung Quốc. Tàu chiến Trung Quốc tuần tiễu trên biển Đông mang theo tên lửa. Trung Quốc bỏ ra 29 tỷ USD thăm dò khai thác biển Đông. Ngang nhiên như vậy, mà bên ta chỉ dám phản đối yếu ớt ở cấp độ người phát ngôn Bộ Ngoại giao thôi.

Nhưng cái đau lòng nhất lại là chuyện thanh niên sinh viên muốn bộc lộ lòng yêu nước bằng cách tụ tập phản đối trước đại sứ quán Trung Quốc ở Hà nội, lãnh sự quán Trung Quốc ở Sài Gòn, đều bị công an Việt Nam giải tán, ngăn cản, đe dọa.

Thổi bùng ngọn lửa yêu nước trong toàn dân là một việc cực kỳ cần thiết triều đại nào cũng phải làm. Đất nước chúng ta tồn tại được 4.000 năm cũng chỉ nhờ lòng yêu nước mà thôi. Hãy thử tưởng tượng, nếu mọi người Việt Nam bây giờ đều lãnh đạm, thờ ơ với chuyện đất đai, sông ngòi, biển cả, ai muốn lấn chiếm cũng được, ma-kê-nô, thì chẳng khác gì cảnh nhà cháy mà con cháu cứ ngồi nhâm nhi cà phê, hát karaokê, ngắm các cuộc thi hoa hậu và nhảy múa sập sình.

Năm mới, tôi buộc lòng phải nói với các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước, các vị đang nắm quyền lực trong tay, các vị không sợ ai, ai nói gì trái ý, các vị có thể bắt bớ bỏ tù, để tỏ cái uy quyền của mình. Nhưng các vị cũng nên biết sợ lịch sử, biết sợ hậu thế. Lịch sử và hậu thế sẽ rất nghiêm khắc và công bằng.

Sử sách có ghi chuyện vua Lê Thánh tông được tin người nhà Minh (Trung Quốc) đem quân đi khảo sát địa giới, Thánh tông liền cho người lên do thám thực hư. Ngài bàn với triều thần rằng : “Ta phải giữ gìn cho cẩn thận đừng để cho ai lấy mất một phân núi, một tấc sông, là có tội với tổ tiên, có tội với vua Thái tổ.” Ngài có lòng vì nước như thế, cho nên dẫu nước Tàu có ý muốn dòm ngó, cũng không dám làm gì. (Việt Nam sử lược. Trần Trọng Kim. Trang 250)

Lòng yêu nước được nhen nhúm từ lịch sử. Ai là người Việt Nam hẳn đều biết chuyện Hai Bà Trưng. Đại Nam quốc sử diễn ca của Phạm Đình Toái và Lê Ngô Cát ghi :

Bà Trưng quê ở Châu Phong
Giận người tham bạo, thù chồng chẳng quên
Chị em nặng một lời nguyền
Phất cờ nương tử thay quyền tướng quân
Hồ Tây nổi áng phong trần
Ầm ầm binh mã tới gần Long Biên
Hồng quần nhẹ bước chinh yên
Đuổi ngay Tô Định dẹp yên biên thành
Đô kỳ đóng cõi Mê Linh
Nước Nam riêng một triều đình nước ta…

Cuộc khởi nghĩa đầu tiên giành độc lập tự do cho đất nước chấm dứt thời kỳ Bắc thuộc lần thứ nhất (từ năm 111 trước CN đến năm 39 sau CN) lại rơi vào tay hai người đàn bà. Chuyện thật thần kỳ, xảy ra vào thế kỷ thứ nhất những năm 40 – 43 sau Thiên Chúa giáng sinh.

Anh hùng giải phóng nước Pháp là Jeanne d’ Arc hiện hữu sau Hai Bà Trưng ta 15 thế kỷ (1429 – 1431), cũng là một người đàn bà, đúng ra là một cô gái 19 tuổi. Được nhân dân Pháp và thế giới ca ngợi là thần kỳ. Rồi được phong thánh năm 1920.

Ngọn lửa yêu nước của Hai Bà Trưng truyền mãi cho đến ngày nay. Qua mỗi thời kỳ nó mang thêm dấu ấn của các thời đại, nhưng chất men yêu nước vẫn y nguyên, vẫn bốc cháy rừng rực không thuyên giảm.

Thế hệ chút chít ở thế kỷ 20, vẫn say đắm hình tượng Hai Bà Trưng, để trào ra ngọn bút những vần thơ hào sảng :

Ải Bắc quân thù kinh vó ngựa
Giáp vàng khăn trở lạnh đầu voi
Chàng ơi ! Điện ngọc bơ vơ quá
Trăng chếch ngôi trời, bóng lẻ soi.
Ngân Giang nữ sĩ

Cuộc khởi nghĩa trúc chẻ ngói tan của Hai Bà đoạt liền một mạch 65 thành trì, khiến quân Tàu chạy về Ải Bắc rồi mà đôi chân vẫn còn run rẩy, nghe tiếng vó ngựa lại bạt vía kinh hồn. Chiến thắng oai hùng làm sao ! Ba câu dưới mang đậm dấu ấn của nữ giới thời tự lực văn đoàn thế kỷ 20, và Ngân Giang nữ sĩ là người có công đầu tiên phát hiện ra nỗi đau mất mát của các bậc anh hùng. Vĩ nhân không phải chỉ được hoan hô rầm trời, đứng hiên ngang vẫy tay trước công chúng, mà họ có những nỗi đau tâm khảm ít ai nhìn thấy.

Nghe nói, giảng đoạn thơ này của Ngân Giang nữ sĩ cho sinh viên văn khoa Sài Gòn, thầy giáo Đông Hồ rất xúc động. Sinh viên đề nghị thầy ngâm. Thầy ngâm to, rất truyền cảm, rồi ngất luôn. Đưa được vào bệnh viện thì thầy mất. Để lại một tình cảm xót thương trong sinh viên, và trở thành một giai thoại đẹp trong công việc giảng dạy truyền tiếp ngọn lửa yêu nước cho giới trẻ.

Nuôi lòng yêu nước cho mọi người là công việc rất hệ trọng của mọi thời đại. Bây giờ, có thể nói, ai làm nhụt nhuệ khí yêu nước của người Việt Nam, là có tội với dân tộc Việt Nam.

Mùa xuân năm con trâu Kỷ Sửu đã đến dự báo nỗi vất vả cực nhọc của thân phận trâu cầy. Kinh tế thế giới khủng hoảng vẫn tiếp diễn. Chiến tranh cục bộ đã xảy ra và có thể còn xảy ra. Trái đất nóng dần lên. Hiện tượng băng tan ở hai cực. Những nước giáp biển như nước ta, giả dụ nước biển dâng lên hai mét thì bao nhiêu đồng ruộng nhà cửa chìm trong nước ? Rồi nạn khủng bố quốc tế. Rồi nạn tham nhũng Việt Nam. Lạm phát đe dọa. Dân oan khiếu kiện. Báo chí bịt miệng. Bất đồng chính kiến bị đàn áp. Tự do tôn giáo bị vi phạm. Nhất là sức ép của Trung Quốc. Sự bành trướng của họ về biên giới, về lãnh hải và các hải đảo của ta.

Thấy tình hình như vậy mà lo nhiều hơn vui.

Theo Kinh Dịch thì cùng tắc biến, biến tắc thông. Sự việc bế tắc đến đâu, rồi cũng có cách giải quyết. Các bậc minh quân sẽ nảy sinh trong đám rối rắm bế tắc này. Tôi hy vọng như thế.

Quà lộc tài (tiếng Quảng Đông lì xì) đầu xuân của Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ màu giấy đỏ, nhưng lại làm tôi liên tưởng đến nhành mai trắng trong thơ của Mãn Giác thiền sư đời Lý. Xin chép cả bài quý vị đọc Tết cho vui :

Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tòng đầu thượng lai
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.

Chuyển dịch :

Xuân đi trăm hoa rụng
Xuân đến trăm hoa cười
Việc đời qua trước mắt
Cái già trên đầu rồi !
Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua, sân trước, một nhành mai.

Tôi ôm nhành mai đó vào trong giấc ngủ.