Ủy hội Hoa Kỳ Bảo vệ Tự do Tôn giáo trên Thế giới đến Saigon vấn an Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ

PARIS, ngày 18.5.2009 (PTTPGQT) – Phái đoàn Ủy hội Hoa Kỳ Bảo vệ Tự do Tôn giáo trên Thế giới (US Commission on International Religious Freedom) đến Thanh Minh Thiền viện ở Saigon hôm thứ bảy 16.5 vấn an Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống kiêm Viện trưởng Viện Hóa Đạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN). Phái đoàn gồm có ông Michael Cromartie (Phó Chủ Tịch Ủy Hội), ông David Dettoni (Giám Đốc Tác Vụ và Giao Tế), ông Scott Flipse (Trưởng Phòng Phân Tích Chính Trị) và bà Jane Blockage, đệ nhị Tham vụ Chính trị – Đại Sứ Quán Hoa Kỳ. Cuộc thăm viếng và trao đổi thân tình kéo dài từ 10 giờ rưởi sáng đến 12 giờ trưa.

Ủy hội Hoa Kỳ Bảo vệ Tự do Tôn giáo trên Thế giới là một thiết chế độc lập ra đời sau khi đạo luật Tự do tôn giáo được thông qua tại Quốc hội Hoa Kỳ năm 1998, nhằm xem xét tình hình tôn giáo trong thế giới để đề xuất Quốc hội và chính phủ Hoa Kỳ có thái độ và biện pháp thù ứng với các quốc gia đàn áp tôn giáo. Năm 2004 Việt Nam Cộng sản bị đưa vào danh sách CPC là do sự đề xuất của Ủy hội Hoa Kỳ. Trong bản phúc trình năm nay công bố mới đây, Ủy hội Hoa Kỳ Bảo vệ Tự do Tôn giáo trên Thế giới lại cất lời đề nghị đưa Việt Nam trở lại trong “danh sách các quốc gia đàn áp tôn giáo cần quan tâm đặt biệt” (CPC) vì đã tiếp tục vi phạm quyền tự do tôn giáo và các quyền cơ bản khác”.

Đây là lần thứ hai Ủy hội Hoa Kỳ trở lại viếng thăm Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ để kiểm điểm tình tình hình Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất có biến chuyển gì khả quan không. Nhưng Hòa thượng khẳng định : “Từ cuộc gặp gỡ trước đây cho tới bây giờ, tôi không biết tình hình của các tôn giáo khác như thế nào, nhưng riêng đối với GHPGVNTN chúng tôi thì thực trạng vẫn như thế. Không có gì thay đổi”.

Trong cuộc điện đàm với ông Võ Văn Ái, Đại lão Hòa thượng cho biết nội dung cuộc trao đổi rất tích cực. Mặc dù đồn công an đối diện Thanh Minh Thiền viện được tăng cường số lượng công an canh gác, theo dõi, nhưng không gây khó khăn, cản trở việc thăm viếng của Phái đoàn Hoa Kỳ.

Ủy hội Hoa Kỳ hỏi thăm về tình hình GHPGVNTN, việc tang lễ của Đức cố Tăng thống Thích Huyền Quang và việc khai thác quặng bô xít ở Tây nguyên khiến Giáo hội lên tiếng. Hòa thượng Thích Quảng Độ cho Phái đoàn Hoa Kỳ biết Nhà nước cộng sản chẳng có cải thiện hay tiến bộ gì về chính sách tôn giáo. Có chăng chỉ là việc sách nhiễu tinh vi hơn trước. Hòa thượng dẫn các sự kiện sách nhiễu gần đây trong Mùa Phật Đản tại 21 Ban Đại diện GHPGVNTN ở các tỉnh miền Trung và miền Nam. Công an tung những thư nặc danh vu cáo GHPGVNTN và hàng giáo phẩm, quy kết Giáo hội bất hợp pháp gây hoang mang dư luận Phật tử, lại còn đến từng nhà Phật tử hăm dọa việc đi lễ Phật tại các chùa “phản động” thuộc GHPGVNTN sẽ mất công ăn việc làm, con cái sẽ bị mất trường học… chưa kể những nguy hại khác. Khiến cho Phật tử sống trong cảnh sợ hãi triền miên. Hòa thượng nói :

“Sự việc trầm trọng hơn trước, trước đây họ đàn áp công khai nhưng mấy năm nay thì họ đổi chính sách, họ đi đến từng nhà Phật tử một, như ở Miền Trung, ở Thừa Thiên-Huế, những nhà nào mà họ thấy đi viếng lễ chùa của GHPGVNTN thì họ đến tận nhà họ hù dọa rằng chùa đó là chùa phản động, chùa làm chính trị chống nhà nước đấy, thế là bất lợi lắm, không tốt cho công ăn việc làm của con cái, sự học hành của các cháu cũng bị ảnh hưởng. Họ hù dọa bằng cách đó. Đặc biệt ngay tuần lễ Phật Đản vừa rồi ở Huế thì họ đến hăm dọa và gọi chư Tăng ni trong Giáo Hội đến trụ sở công an làm việc.

“Đặc biệt là ở Quảng Nam họ có mời Thượng Tọa Thích Thanh Quang, Chánh Đại diện Giáo Hội tỉnh Quảng Nam-Đà Nẵng, đến phường làm việc. Họ mời ra làm việc về Phật Đản nhưng chẳng nói gì về Phật Đản. Họ đưa một bản văn lấy đâu trên mạng xuống đề cập về vấn đề Bất tuân dân sự – Biểu tình tại gia trong Tháng Năm, họ bắt Thượng tọa Thanh Quang ký thừa nhận bản văn đó là của Thượng tọa. Thượng tọa có nói rằng “Tôi có viết bản văn hưởng ứng Lời Kêu gọi của Giáo Hội, nhưng nội dung này không là bản văn của tôi với nội dung hoàn toàn khác. Tôi không thể ký được.” Vậy mà họ cứ nhất định bắt buộc Thượng Tọa Thanh Quang phải ký, Thượng Tọa không chịu ký, thì họ bắt nhốt Thượng Tọa trong một căn phòng tại phường. Thế là mấy anh huynh trưởng Gia Đình Phật tử thấy lâu quá Thượng Tọa không về nên sốt ruột mới ra cơ quan phường và thấy tình hình như thế. Các huynh trưởng vào phường nói với họ là “Nếu các vị không thả Thượng Tọa chúng tôi ra thì chúng tôi chết ngay tại đây”. Lúc bấy giờ họ sợ nên họ thả Thượng Tọa về. Thượng Tọa năm nay đã ngoài bảy mươi tuổi mà bị họ nắm tay vặn kéo nên hiện nay tay của Thượng Tọa hãy còn rất đau. Còn nói chung các nơi khác của Giáo Hội thì không một nơi nào được yên thân với họ”.

“Tôi nói với Ủy hội Hoa Kỳ rằng tình hình Giáo Hội chúng tôi hiện giờ là như thế, chừng nào mà còn chế độ cộng sản thì chừng ấy chúng tôi còn phải chịu đựng, không hy vọng gì có sự thay đổi, trừ ra khi có sự thay đổi chính trị toàn bộ. Còn tổ chức Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam hiện nay là Giáo hội Phật giáo Nhà nước, Giáo hội Phật giáo của Đảng, của Cộng sản. Các sư làm việc trong giáo hội này là đảng viên cộng sản đấy. Mưu đồ của họ trong hiện tại cũng như trong tương lai là như thế, họ cố tình tiêu diệt giáo hội chúng tôi chứ thực sự họ không cho chúng tôi hoạt động trở lại đâu. Chừng nào mà quốc tế còn quan tâm, còn gây sức ép thì họ còn để đó, nhưng họ vẫn tiếp tục đàn áp, tùy thời mà có lúc nặng lúc nhẹ, thế thôi, chưa có cái gì thay đổi cả”.

Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ ngỏ lời “Cảm ơn Ủy hội Hòa Kỳ đã lên tiếng yêu cầu Hoa Kỳ đưa Việt Nam trở lại trong “danh sách các quốc gia đàn áp tôn giáo cần quan tâm đặc biệt” (CPC). Hòa thượng cũng nhờ Ủy hội chuyển giúp lời “Cảm ơn Phái đoàn chính phủ Hoa Kỳ vừa rồi trước Hội Đồng Nhân Quyền LHQ ở Geneva trong cuộc Thẩm định Thường kỳ và Toàn diện về vấn đề nhân quyền của mỗi nước, thì duy nhất đại diện phái đoàn Hoa Kỳ đòi hỏi Việt Nam Cộng sản phải khôi phục quyền sinh hoạt pháp lý đầy đủ cho GHPGVNTN. Tôi thấy đề nghị đó là đề nghị rất tích cực”.

Về tang lễ đức cố Đệ tứ Tăng thống Thích Huyền Quang hồi tháng 7 năm ngoái, 2008, Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ cho biết nhà cầm quyền đã bức tử Đức cố Tăng thống, không cho phép Giáo hội đưa Ngài vào Saigon chữa trị ở các bệnh viện có đầy đủ dụng cụ y khoa và thầy thuốc chuyên môn. Ngài bị quản chế ngay tại bệnh viện Quy Nhơn. Làm khó dễ không cho đưa Ngài về Tu viện Nguyên Thiều những ngày cuối, ép buộc người cháu họ xa của Ngài viết đơn phản đối sự âu lo hậu sự của GHPGVNTN. Nhưng Cộng sản đã không thành công vận động người cháu này. Khi tình hình vô phương cứu chữa mới để cho đức cố Đệ tứ Tăng thống về lại Tu viện Nguyên Thiều một ngày trước khi Ngài viên tịch.

Về vấn đề phản đối khai thác quặng bauxite ở Tây Nguyên. Đáp câu hỏi của Ủy hội Hoa Kỳ về nguyên do gì khiến GHPGVNTN quan tâm tới việc khai thác quặng bauxite ? Có liên hệ gì với vấn đề tự do tôn giáo hay không ? Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ trả lời rằng :

“Tôi quan tâm tới vấn đề này và có lời kêu gọi Bất tuân dân sự, một tháng Biểu tình Tại gia. Lý do rất đơn giản bởi vì Phật Giáo Việt Nam khác với Phật Giáo các nước ở Á Châu, đặc biệt là vận mệnh của Phật Giáo Việt Nam nói chung và của GHPGVNTN nói riêng, từ bao đời gắn liền với sự thịnh suy của dân tộc Việt Nam. Mấy ngàn năm nay nó vẫn như thế. Trung Quốc vào khai thác bauxite ở Tây Nguyên, mà Tây Nguyên được coi như Nóc nhà của Đông Dương, tức ba nước Việt – Miên – Lào. Các nhà quân sự coi đó là khu vực rất quan trọng về vấn đề an ninh quốc gia. Ai nắm được, làm chủ được nóc nhà đó là làm chủ được toàn thể Đông Dương.

“Tháng Tư 1975, truớc khi Cộng sản tràn vào toàn Miền Nam thì ông Nguyễn Văn Thiệu đã rút quân khỏi Tây Nguyên trước, quân đội Cộng sản nhân đó mà chiếm lấy Tây Nguyên và tràn về Sài Gòn chỉ trong vòng mấy tuần lễ thôi. Đấy là kinh nghiệm gần đây nhất.

“Tóm lại, bây giờ nếu Tây Nguyên nói riêng và cả Việt Nam nói chung mất về tay Trung Quốc thì ngay bản thân chúng tôi, Giáo hội chúng tôi, và toàn thể dân tộc chúng tôi trở thành nô lệ cho Trung Quốc. Mà đã sống cuộc đời nô lệ thì còn gì mà tự do nữa đâu ! Tự do, Nhân quyền còn không có, lấy đâu cho tự do tôn giáo ?! Nói xa hơn nữa thì cộng sản Trung Quốc cũng vô thần, vô tôn giáo. Cho nên không những chúng tôi mất nước mà còn mất cả tôn giáo nữa. Tôn giáo còn không có, thì lấy đâu cho tự do tôn giáo ?!”