Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
Trong một phiên tòa kéo dài một tiếng đồng hồ (từ 8 giờ 30 đến 9 giờ 30 sáng hôm nay, 12.3.2004), Tòa án Nhân dân ở thành phố Hồ Chí Minh đã xử ông Phạm Văn Tưởng, tức cựu Tăng sĩ Thích Trí Lực, 20 tháng tù vì tội “vượt biên để chống chính quyền nhân dân”. Phiên tòa xử kín, không có luật sư biện hộ. Thân nhân của ông Tưởng chỉ nhận được giấy mời dự phiên tòa một ngày trước đó. Theo nguyên tắc, ông Tưởng sẽ được trả tự do trong vòng 2 tuần lễ tới, vì ông đã nằm trong tù suốt 19 tháng và 15 ngày.
Ðược tin báo từ Saigon, ông Võ Văn Ái, Giám đốc Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế, liền lên tiếng tố cáo sự bắt cóc và giam giữ tùy tiện cùng phiên tòa giả trá vừa qua đối với một người đấu tranh cho nhân quyền bị hành hạ trên mười năm qua :”Qua bản án 20 tháng tù này, cái gọi là nền pháp lý của Việt Nam chỉ nhằm “pháp lý hóa” sự giam cầm không xét xử ông Phạm Văn Tưởng trong vòng 19 tháng, vi phạm các bộ luật mà chính Việt Nam ban hành”. Thật vậy, điều 71 về Thời hạn tạm giam trong Bộ luật Tố tụng hình sự ghi rõ “thời hạn tạm giam để điều tra không được quá 2 tháng đối với tội ít nghiêm trọng ; không được quá 4 tháng đối với tội nghiêm trọng (…) Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự Trung ương có thể gia hạn thêm đối với tội nghiêm trọng, nhưng không được quá 4 tháng. (…) Khi đã hết thời hạn tạm giam thì người ra lệnh tạm giam phải trả tự do cho người bị tạm giam”.
“Vụ xử ông Tưởng cho thấy Việt Nam coi thường Liên Hiệp Quốc và vi phạm trắng trợn các tiêu chuẩn của luật pháp quốc tế. Những vi phạm quyền con người được biểu trưng qua phiên xử này : từ việc đàn áp tự do tín ngưỡng đến việc bắt cóc trên lãnh thổ nước láng diềng một người tị nạn đã được LHQ bảo vệ, rồi giam kín, và nay bày cái trò xử án giả trá trong một tòa án bất hợp pháp, tại đây bị can không được quyền biện hộ. Việt Nam phải chấm dứt những hành xử phi pháp ấy”, ông Võ Văn Ái nhấn mạnh.
Ông Phạm Văn Tưởng, tức cựu Tăng sĩ Thích Trí Lực, năm nay 50 tuổi, sang tị nạn Cam Bốt vào giữa tháng tư năm 2002. Sau khi xét kỹ hồ sơ, biết rõ ông bị đàn áp vì lý do tôn giáo, ông được Cao ủy Tị nạn tại Nam Vang cấp thẻ tị nạn hôm 28.6.2002. Gần tháng sau, đêm 25.7.2002, một toán người Việt Nam lạ mặt đến nhà trọ bắt cóc ông đi. Từ đó không ai biết ông sống chết ra sao.
Do các nhân chứng tại Nam Vang cho biết ông bị công an từ Saigon lên bắt cóc, Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế tố cáo việc này qua một thông cáo báo chí. Bà Phan Thúy Thanh, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao, liền lên tiếng phản bác hôm 2.8.2002 rằng : “Tin loan báo của Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế tại Paris (về việc công an mật vụ Việt Nam bắt cóc thầy Thích Trí Lực tại Nam Vang) là sự vu khống bỉ ổi mà chúng tôi bác bỏ”.
Thế nhưng, qua trung tuần tháng 7.2003, gia đình nhận được giấy mời đi dự phiên tòa xử ông ấn định vào ngày 1.8.2003, và được biết ông đang bị giam suốt 12 tháng qua tại số 237 đường Nguyễn Văn Cư, quận 1 ở Saigon. Trả lời Thông cáo báo chí của Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế tiết lộ chuyện mờ ám này, ông Lê Dũng, phát ngôn nhân mới của Bộ Ngoại giao, lại chống chế rằng : “ông Phạm Văn Tưởng bị bắt ngày 26.7.2002 tại cửa khẩu biên giới trên đường tìm cách vượt biên”. Như đã thấy, ông Tưởng được LHQ cấp thẻ tị nạn tại Nam Vang từ một tháng trước đó, tức ngày 28.6.2002 !
Các tổ chức nhân quyền trong thế giới, như Liên Ðoàn Quốc tế Nhân quyền, Ân Xá Quốc tế, Human Rights Watch đều cực lực lên tiếng phản đối sự dối trá của Hà Nội. Sau này, các Nghị quyết của Quốc hội Âu châu, rồi Quốc hội Hoa Kỳ cũng đều tố cáo mạnh mẽ. Mới đây, bản Phúc trình về tình trạng Nhân quyền tại Việt Nam của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vẫn còn nhắc tới trường hợp ông Phạm Văn Tưởng, tức Thích Trí Lực, như một bằng chứng vi phạm nhân quyền và các Công ước quốc tế.
Ông Phạm Văn Tưởng xuất gia ở chùa Linh Mụ, Huế, từ năm còn 10 tuổi. Thọ Tỳ kheo giới năm 1977, theo học Ðại học Văn khoa và suốt 30 năm sống đời Tăng sĩ dưới tên đạo Thích Trí Lực, một thành viên vận động nhiệt thành cho nhân quyền và tự do tôn giáo trong khuôn khổ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Vì vậy đã bị bắt năm 1992 trong phong trào đấu tranh của Phật tử Huế để bảo vệ Di chúc của Ðức Cố Ðệ Tam Tăng thống Thích Ðôn Hậu, bị giam 10 tháng, bị công an cưỡng bức làm chỉ điểm trà trộn trong phong trào Phật giáo nếu muốn được thả ra. Gia nhập phái đoàn của Viện Hóa Ðạo đi cứu trợ nạn nhân lũ lụt đồng bằng sông Cửu Long tháng 5.1994, ông lại bị bắt và bị kết án 2 năm rưởi tù vì tội “lợi dụng tự do, dân chủ, phá hoại quyền lợi quốc gia”. Vị lãnh đạo phái đoàn là Hòa thượng Thích Quảng Ðộ thì bị 5 năm tù. Ðược trả tự do ngày 13.2.1997, ông về cư ngụ ở chùa Pháp Vân, quận Tân Bình, Saigon, để thi hành lệnh quản thúc 5 năm. Nhưng sang tháng 10.1997, công an đuổi ông ra khỏi chùa, không cho biết lý do. Sống cảnh vô gia cư, không nghề nghiệp, không quyền công dân, thường trực bị sách nhiễu, ông đành cổi áo hoàn tục. Vừa hết hạn quản chế, ông tìm cách vượt biên sang Cam Bốt tị nạn. Nhưng lưới công an trùm tới Biển Hồ, bắt ông trở về cảnh cá chậu chim lồng.
