Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
PARIS, ngày 7.6.2001 (PTTPGQT) – Như đã loan báo trong bản tin lúc 5 giờ sáng (giờ Paris) hôm qua 6.6, ông Olivier Dupuis, Dân biểu Quốc hội Âu châu, Tổng bí thư Đảng Cấp tiến Liên quốc gia, đã vào Thanh Minh Thiền viện lúc 8 giờ sáng (giờ Việt Nam, tương đương với 3 giờ sáng Paris). Trước khi rời khách sạn, ông điện thoại sang Paris cho Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế, xác nhận ý chí và hành động của ông : “Tôi sẵn sàng chấp nhận mọi bất hạnh xẩy ra cho tôi. Vì tôi muốn sự có mặt của tôi, như một công dân Tây phương ở đây, là một hành động biểu tỏ tình liên đới với mọi người Á châu nói chung và người Việt Nam nói riêng, những người đấu tranh dũng mãnh từ mấy thập kỷ qua cho sự thiết lập một Nhà nuớc pháp quyền, dân chủ và tôn trọng các quyền tự do cơ bản”.
Đi một chiếc xe ôm lái nhanh. Vừa đổ truớc cổng chùa ở số 90 đường Trần Huy Liệu, ông Olivier Dupuis liền nhảy xuống và chạy nhanh vào chùa, truớc sự ngơ ngác bất ngờ của đám công an mặc thường phục canh gác trước Thanh Minh Thiền viện. Vào đến bên trong, ông chạy thẳng lên tầng gác tìm kiếm căn phòng Hòa thượng Thích Quảng Độ cư trú. Nhưng đến tầng thứ hai, thì hai công an thường phục đã nhảy theo bắt kịp và không cho ông lên tiếp tầng ba. Một nhà sư hiện đến như muốn giúp ông lên tầng trên. Song công an không cho. Ông liền ngồi xếp bàn theo tư thế hoa sen và tuyên bố : “Tôi vào thăm chùa và muốn ngồi thiền tại đây”. Rồi yên lặng, nhắm mắt ngồi yên trong vòng 3 giờ đồng hồ. Công an muốn trục xuất, nhưng vị sư nói : “Người ta muốn ngồi thiền lễ Phật hãy để cho người ta yên”.
Nhưng đến 11 giờ trưa thì công an “mời” ông Olivier Dupuis ra khỏi chùa. Chúng tôi đã tưởng ông bị bắt, vì trong 3 giờ đồng hồ ấy đường dây điện thọai Saigon-Paris bị cắt đứt. Anh Martin Schulthes đứng từ xa ngoài chùa quan sát cho chúng tôi biết đã mất liên lạc điện thoại với ông Dupuis. Điều lo ngại hơn, anh nói, tuy thấy ông Dupuis bước vào chùa nhưng lại thấy một xe cam nhông công an vượt qua chùa. Do đấy anh Martin, người phụ tá của Dân biểu Olivier Dupuis, cùng với chúng tôi qua đường dây điện thoại Paris tiên đoán ông đã bị bắt. Chúng tôi đề nghị anh Martin báo động ngay với Tòa Đại sứ Bỉ nhờ can thiệp và cũng cho anh vài số điện thọai các tòa Tổng lãnh sự Âu Mỹ ở Saigon để báo động. Vào 12 giờ trưa, bỗng tiếng ông Olivier Dupuis vọng qua điện thoại đến Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế tường thuật các chi tiết diễn ra trong buổi sáng mà chúng tôi kể trên. Ông cho biết thêm rằng không còn cách gì gặp được Hòa thượng Thích Quảng Độ trước hàng lớp công an vây bủa trong chùa. Tuy nhiên, ông sẽ ra phố mua giấy, bút, viết biểu ngữ rồi sẽ trở lại Thanh Minh Thiền viện biểu tình chiều nay. Ông nhờ chúng tôi dịch ra chữ Việt 3 biểu ngữ ông dự trù căng lên trước Thanh Minh Thiền viện và nhờ cho biết cách viết dấu Việt. Ngỡ ngàng nhưng ông Olivier Dupuis ghi rất nhanh nào là “dấu hỏi trên chữ A”, “dấu chấm (nặng) dưới chữ Ư”, “một móc râu trên chữ U”, vân vân…
Đúng 16 giờ, ông trở lại Thanh Minh Thiền viện, bắt đầu cuộc tọa kháng. Mặc sự cấm cản của công an yêu cầu rời chùa, ông Olivier Dupuis phản ứng : “Tôi ngồi yên bất bạo động trong chùa, không phá rối trật tự công cộng. Tôi là Dân biểu Quốc hội Âu châu, tôi có quyền tự do hỗ trợ các Hòa thượng Phật giáo”. Nói đoạn, ông căng tấm biển bằng hai thứ tiếng Anh Việt : “Free Venerable Thich Huyen Quang – Trả tự do cho Hòa thượng Thích Huyền Quang !” ; “Free Venerable Thich Quang Do – Trả tự do cho Hòa thượng Thích Quảng Độ !” ; “Religious Freedom for Viet Nam – Tự do tôn giáo cho Việt Nam”. Mỗi lần mở khẩu hiệu ra, công an đến xếp lại. Trò chơi đôi co qua lại rất lâu.
Trong khi ấy thì bên ngoài, các bản tin dồn dập của các hãng thông tấn lớn như Reuters, AFP đánh đi khắp thế giới do Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế và Văn phòng Dân biểu Olivier Dupuis tại thủ đô Buxelles cung cấp. Suốt đêm mồng 5 sang ngày mồng 6.6, đường dây điện thoại tam giác Saigon-Paris-Bruxelles túc trực và trao đổi không ngừng mỗi khi có biến chuyển. Sáng tinh mơ tại Hồng Kông, Bangkok, Singapore… các nhật báo đều đăng tải sự cố Olivier Dupuis, như tờ South China Morning Post là một ví dụ.
Qua vụ này, giới quan sát ngạc nhiên trước sự bấn lọan của công an chẳng dám làm mạnh như ở các thời điểm khác. Hình như Hà Nội rất sợ gây thêm dư luận bất lợi vào lúc Thương ước song phương Việt Mỹ vừa đưa lên bàn mổ ở Hoa Thịnh Đốn. Nhất là khi Ủy hội Hoa Kỳ Bảo vệ Tự do Tôn giáo trong Thế giới vừa nhấn mạnh một lần nữa tại cuộc Điều trần ở Thượng viện hôm 5.6. rằng phải đặt điều kiện tự do tôn giáo và nhân quyền trước khi ký kết.
Đường dây điện thoại của chúng tôi ở Paris mất liên lạc với ông Olivier Dupuis sau khi ông trở lại tọa kháng vào buổi chiều ở Thanh Minh Thiền viện. Chúng tôi liên hệ với Bộ Ngọai giao Bỉ thì được biết ông và người phụ tá Martin Schultes đã bị công an bắt lúc 19 giờ 30.
Trước khi tọa kháng tại Thanh Minh Thiền viện vào buổi chiều, ông Olivier Dupuis đã tuyên bố với Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế, qua đường dây điện thoại như sau : “Bỏ ra ngoài tính chính thống của chế độ, tôi phải xác nhận rằng chế độ này chẳng tôn trọng ngay cả luật pháp của chính họ khi tiếp tục giam cầm Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang, lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, – mà Quốc hội Âu châu đã yêu sách trả tự do tức khắc và vô điều kiện trong Quyết nghị ngày 16.11.2000 – và tuyên lệnh quản chế hành chính khắc khe hàng giáo phẩm số hai của Giáo hội, là Hòa thượng Thích Quảng Độ. Điều này không chỉ là một minh chứng về sự phi tự do tôn giáo tại Việt Nam, mà còn là dấu hiệu nhà cầm quyền Hà Nội thiếu ý chí tiến hành dân chủ cho đất nuớc. Đã đến lúc, như tôi yêu sách từ lâu Quốc hội Âu châu qua Quyết nghị về Việt Nam, Liên hiệp Âu châu phải rút ra những hậu quả cần thiết”.
Trong khi ngồi viết bản tin, và sắp kết thúc, thì chúng tôi được ông Olivier Dupuis gọi dây nói từ Bangkok cho biết sau 6 giờ làm việc với công an hai ông đã bị đưa ra phi trường trục xuất sang Bangkok. Dù xúc động trước các diễn biến dồn dập hiểm nguy, ông vẫn trầm tĩnh nói với chúng tôi : “Tôi còn tiếp tục đấu tranh hết sức mình để nhị vị Hòa thượng Thích Huyền Quang và Thích Quảng Độ được phóng thích. Tôi sẽ sát cánh với các bạn để đấu tranh cho dân chủ Việt Nam !” Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế sẽ làm cuộc phỏng vấn đầu tiên khi ông Olivier Dupuis trở về quê huơng Bỉ của ông nội nhật 7.6 hôm nay.
Làm tại Paris, nửa khuya 6-7.6.2001
Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế
