Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
Dư luận của giới Phật giáo đồ Việt Nam trong và ngoài nước đang xôn xao về tin 21 Huynh trưởng thuộc Gia Ðình Phật tử Việt Nam bị ngăn chận tại phi trường Tân Sơn Nhất ở Saigon không cho lên đường sang Ấn Ðộ hành hương các Phật tích. Chúng tôi phỏng vấn ông Võ Văn Ái, người phát ngôn của Phật giáo, để hiểu thêm sự vụ.
Ỷ Lan : Thưa ông Võ Văn Ái, theo bản Thông cáo Báo chí của Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế phát hành hôm 3 tháng 11 cho biết một số Huynh trưởng Gia đình Phật tử bị chận tại phi trường Tân Sơn Nhất mấy ngày qua. Xin ông cho biết việc này ra sao ?
Võ Văn Ái : Thưa chị Ỷ Lan và quý thính giả Ðài Á châu Tự do, sự việc đó xẩy ra như thế này : 21 Huynh trưởng lãnh đạo phong trào Gia đình Phật tử Việt Nam đã nộp đơn từ nhiều tháng trước xin hộ chiếu và xuất cảnh sang Ấn Ðộ hành hương các Phật tích từ ngày 5 đến ngày 20 tháng 11, và tham dự “Lễ hội Gia đình Phật tử Việt Nam trên Thế giới” tại Bồ Ðề Ðạo tràng ở bang Bihar trong ba ngày 8,9 và 10. Họ đã được Nhà nước cho phép xuất cảnh. Thế nhưng khi đến phi trường Tân Sơn Nhất ở Saigon để lấy những chuyến bay từ ngày 1 đến ngày 3 vừa qua thì họ bị Công an ở cửa khẩu cấm không cho lên đường. Một danh sách đầy đủ tên họ 21 người cấm không cho xuất cảnh được niêm yết tại cửa khẩu Tân Sơn Nhất, dù không nêu rõ lý do. Nhưng khi những người này làm việc với công an phi trường thì họ được cho biết là Lãnh đạo Cục Quản lý Xuất Nhập cảnh chỉ đạo ngăn cấm việc ra đi này “vì lý do an ninh quốc gia”.
Ỷ Lan : Những người bị cấm rời nước gồm những ai, làm sao ông biết được việc này ?
Võ Văn Ái : Hiện tôi có trong tay những Biên bản về việc cấm xuất cảnh do ông Ðậu Hiền Lương, Trưởng trạm Công an Cửa khẩu Tân Sơn Nhất thiết lập và ký quyết định. Tôi cũng có danh sách 21 Huynh trưởng bị niêm yết tại phi trường và đã cho đăng trong Thông cáo báo chí của Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế. 21 huynh trưởng này giữ những vai trò trọng yếu trong Ban Hướng dẫn Trung ương Gia đình Phật tử Việt Nam cũng như trong Ban Hướng dẫn địa phương tại các tỉnh Thừa thiên – Huế, Quảng Nam – Ðà Nẵng, Khánh hòa, Dalat, Saigon, vân vân. Ví dụ như anh Nguyễn Châu, Trưởng Ban Hướng dẫn Trung ương, anh Lê Văn San, Tổng thư ký, anh Phan Ðình Thăng, Ủy viên Nội vụ, anh Nguyễn Ðức Thương, Ủy viên Giáo dục, chị Ðỗ Thị An, Ủy viên Danh tế, vân vân…
Ỷ Lan : Ông có thể cho biết Gia Ðình Phật tử là tổ chức gì, hoạt động ra sao ?
Võ Văn Ái : Gia đình Phật tử Việt Nam trực thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, là một tổ chức giáo dục thanh thiếu nhi từ 6 đến 18 tuổi, ra đời tại miền Trung vào đầu thập niên 40, cách nay trên 60 năm, nhằm xây dựng tuổi trẻ của Phật giáo Việt Nam theo giáo lý đạo Phật. Số đoàn viên Gia đình Phật tử trong nước hiện nay có trên 300.000, và ở hải ngoại có trên 20.000 đoàn viên.
Do chính sách đàn áp Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất sau năm 75, nên bộ phận trẻ của Giáo hội là Gia đình Phật tử cũng bị cấm hoạt động. Mãi đến giữa thập niên 80, Gia đình Phật tử tự phát hoạt động trở lại một cách âm thầm nhưng rộng khắp tại các tỉnh thành, quận huyện trên toàn quốc. Vào năm 95, Ban Tôn giáo chính phủ tìm cách giải thể phong trào này bằng cách thay đổi danh xưng thành “Nam Nữ Phật tử” và giao cho Giáo hội Phật giáo Nhà nước quản lý. Không thu được kết quả như ý, nên qua năm 96, Ban Dân vận Trung ương và Ban Chấp hành Trung ương Ðoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh lại tìm cách biến tổ chức giáo dục trẻ của Phật giáo này trở thành một tổ chức chính trị làm công cụ cho Ðảng cộng sản mang tên mới là “Chi hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam” trực thuộc Ðoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Ỷ Lan : Việc này có thành công không thưa ông ?
Võ Văn Ái : Âm mưu nói trên đã hoàn toàn thất bại trước phản ứng chống đối mạnh mẽ của Phật giáo đồ Việt Nam nói chung và phong trào Gia đình Phật tử Việt Nam nói riêng. Nên từ đó đến nay Gia đình Phật tử Việt Nam tiếp tục hoạt động như trước, nghĩa là chăm lo việc giáo dục, thực hiện các công tác từ thiện xã hội, lành mạnh hóa thanh thiếu nhi trong một xã hội có rất nhiều tệ nạn, như xì ke ma túy, bán dâm thiếu nhi và phụ nữ, v.v… Ðể hiểu rõ giá trị xã hội và đạo đức của phong trào Gia đình Phật tử, chúng ta có thể đọc lời nhận định trong một tài liệu mật do Viện Khoa học Công an phát hành tại Hà Nội. Tài liệu này mang tên “Về tôn giáo và đấu tranh chống hoạt động lợi dụng tôn giáo” dùng để giáo huấn và chỉ đạo công tác cho cán bộ công an và bộ đội hoạt động trong các vùng tôn giáo. Theo tài liệu mật này, thì Gia đình Phật tử được đánh giá rất cao, cao hơn các phong trào thanh thiếu niên của Ðảng, tôi xin trích : “Hoạt động của Gia đình Phật tử chủ yếu là giảng dạy giáo lý, thực hành nghi thức tụng niệm và giáo dục đạo đức hướng thiện. Ðây là vấn đề có tính hơn hẳn và có sức thu hút thanh, thiếu niên trong điều kiện kinh tế hiện nay còn khó khăn, giá trị đạo đức bị coi nhẹ, suy thoái, các tiêu cực, tệ nạn tác động ngày càng nhiều, trong khi các đoàn thể thanh, thiếu niên của ta (tức của Ðảng và Nhà nước) chưa đáp ứng được nhu cầu nội dung sinh hoạt hướng nghiệp”.
Tuy đánh giá Gia đình Phật tử Việt Nam cao như thế, nhưng chẳng hiểu vì sao Nhà cầm quyền cộng sản lại tìm mọi cách gây khó khăn để ngăn cấm Gia đình Phật tử sinh hoạt, đặc biệt là vụ ngăn cấm 21 Huynh trưởng lên đường sang Ấn Ðộ hành hương, dù trước đó đã cấp hộ chiếu và xuất cảnh cho họ !
Ỷ Lan : Ông đánh giá như thế nào về vụ ngăn cấm này ?
Võ Văn Ái : Ðây là một vi phạm trắng trợn quyền tự do đi lại của người công dân được bảo đảm trong điều 68 trên Hiến pháp, nó cũng vi phạm trầm trọng Công ước quốc tế về các quyền Dân sự và chính trị của LHQ mà Nhà nước Việt Nam tham gia ký kết từ năm 1982. Ðó là chưa nói đến sự vi phạm quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng của người Phật tử Việt Nam, khi những huynh trưởng này chỉ muốn được lên đường hành hương các Phật tích tại Ấn Ðộ.
Ỷ Lan : Xin cám ơn ông Võ Văn Ái
