21 anh chị Huynh trưởng lãnh đạo Gia đình Phật tử Việt Nam trên đường đi hành hương đất Phật ở Ấn Ðộ đã bị chận tại phi trường Tân Sơn Nhất, Saigon, trong các chuyến bay từ ngày 1.11 cho đến sáng nay 3.11.2004. Công an niêm yết tại phi trường một danh sách ghi rõ tên họ 21 Huynh trưởng Gia Ðình Phật tử Việt Nam bị cấm không cho rời nước sang Ấn Ðộ. Nhưng không nêu rõ lý do.
Tuy nhiên, sau khi các Huynh trưởng này làm việc với công an tại phi cảng thì lý do cấm xuất cảnh nêu trong biên bản là “vì lý do an ninh quốc gia”. Sự kiện này gây xúc động lớn trong giới Phật tử trẻ trong nước, vì các huynh trưởng đại diện họ chỉ muốn làm một chuyến đi hành hương các Phật tích ở Ấn độ và tham dự Lễ hội Gia đình Phật tử Việt Nam trên Thế giới tại Bồ Ðề Ðạo tràng, bang Bihar, là nơi Ðức Phật thành đạo cách nay trên 2500 năm.
Gia đình Phật tử Việt Nam là một tổ chức giáo dục ra đời vào đầu thập niên 40, cách nay trên 60 năm, nhằm xây dựng tuổi trẻ của Phật giáo Việt Nam theo giáo lý đạo Phật (qua ba ngành thanh, thiếu và đồng niên từ 6 đến 18 tuổi). Số đoàn viên Gia đình Phật tử trong nước hiện nay có trên 300.000, và ở hải ngoại có trên 20.000 đoàn viên sinh hoạt tại Hoa Kỳ, Canada, châu Âu và châu Úc.
Sau năm 1975, do chính sách đàn áp Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, nên bộ phận trẻ của Giáo hội là Gia đình Phật tử cũng bị cấm hoạt động. Mãi đến giữa thập niên 80, Gia đình Phật tử tự động hoạt động trở lại một cách âm thầm nhưng rộng khắp trên toàn quốc. Khi phong trào bộc phát trở lại như trước năm 75, một Ðại hội Huynh trưởng toàn quốc được tổ chức tại Dalat ngày 19.2.1995 để công cử nhân sự vào Ban Hướng dẫn Trung ương. Một vài tháng sau đó, Nhà cầm quyền Cộng sản liền phản ứng bằng những biện pháp nhằm giải thể Gia đình Phật tử Việt Nam bằng cách thay đổi danh xưng thành “Nam Nữ Phật tử” và giao cho Giáo hội Phật giáo Nhà nước quản lý (Chỉ thị số 01/TT/TGCP do Ban Tôn giáo chính phủ ban hành ngày 3.3.95). Qua ngày 20.3.95, Ban Dân vận Trung ương ra Hướng dẫn mang số 36/HD/DVTW chỉ đạo việc xử lý Gia đình Phật tử. Và sang ngày 14.5.1996, Ban Chấp hành Trung ương Ðoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ra bản “Hướng dẫn về công tác đối với thanh thiếu nhi sinh hoạt Gia đình Phật tử” mang số 44HD/TWDTN nhằm xóa bỏ tổ chức thanh thiếu niên Phật giáo để hình thành một tổ chức mới mang tên “Chi hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam” trực thuộc Ðoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, tức biến một tổ chức giáo dục trẻ của Phật giáo trở thành một tổ chức chính trị làm công cụ cho Ðảng cộng sản.
Nhưng trước phản ứng mạnh mẽ của Phật giáo đồ Việt Nam nói chung và phong trào Gia đình Phật tử Việt Nam nói riêng âm mưu nói trên đã thất bại. Nên từ đó đến nay Gia đình Phật tử Việt Nam vẫn tiếp tục hoạt động như trước, tổ chức nhiều trại huấn luyện các cấp huynh trưởng cho các đoàn viên.
Lần này các huynh trưởng thuộc Ban Hướng dẫn Trung ương Gia đình Phật tử tổ chức cuộc hành hương Ðất Phật tại Bồ Ðề Ðạo tràng ở bang Bihar, Ấn Ðộ, đồng thời tham gia Lễ hội Gia đình Phật tử Trên Thế giới họp bạn chung với giới huynh trưởng Gia đình Phật tử Việt Nam ở hải ngoại. Công cuộc dự trù từ một năm qua, và các huynh trưởng thuộc Ban Hướng dẫn Trung ương ở trong nước đã làm thủ tục xin hộ chiếu xuất cảnh đi Ấn Ðộ. Mọi sự tiến hành tốt đẹp. Nhưng không hiểu vì lý do gì, đến phút chót đã bị công an ngăn chận tại phi trường Tân Sơn Nhất ở Saigon.
Danh sách 21 anh chị Huynh trưởng thuộc Ban Hướng dẫn Trung ương Gia đình Phật tử Việt Nam cùng đại diện các Ban Hướng dẫn thuộc các tỉnh Thừa thiên – Huế, Quảng Nam – Ðà Nẵng, Nhatrang, Dalat, Saigon, v.v… gồm có các anh chị : Nguyễn Châu, Trưởng Ban Hướng dẫn Trung ương (BHDTƯ), Lê Văn San, Tổng thư ký BHDTƯ, Phan Ðình Thăng, Ủy viên Nội vụ BHDTƯ, Nguyễn Ðức Thương, Ủy viên Giáo dục BHDTƯ, Ðỗ Thị An, Ủy viên Danh tế BHDTƯ, Nguyễn Ðình Khôi, Ủy viên Tu thư BHDTƯ, Lệ Mai, Ðại diện BHD Ðà Nẵng, Lê Văn Lợi, Ðại diện BHD Quảntg Ðức, Saigon, Nguyễn Thị Nguyệt, Tôn Nữ Ngọc Lan, Nguyễn Ðể, Nguyễn Thị Mỹ Khánh, Nguyễn Hoàng Phụng, Dương Thị Mai, La Thành Tỵ, Nguyễn Thị Hường, Huỳnh Kim Xảo, Bửu Ấn, Nguyễn Văn Cõi, Nguyễn Thị Phúc và Lê Thiện Mẫn.
Ði hành hương đất Phật tại Ấn Ðộ, sinh hoạt giáo dục nhằm xây dựng thế hệ trẻ lành mạnh trong một xã hội đầy giẫy các tệ nạn xã hội, tham những, xì ke, ma túy, bán dâm thiếu nhi và phụ nữ, thế mà lại bị ngăn cấm “vì lý do an ninh quốc gia”. Nếu không gọi lối hành xử này là đàn áp tôn giáo, thì phải gọi là gì ? ! Phải chăng đây là màn giáo đầu của Pháp lệnh Tôn giáo vừa được Quốc hội thông qua và sẽ có hiệu lực kể từ ngày 15.11.2004 nhưng đã được áp dụng sớm đối với Gia đình Phật tử Việt Nam, một bộ phận trẻ thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ?