Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế vừa nhận được bản tin do Văn phòng Viện Hóa Ðạo từ Saigon chuyển qua cho biết tình hình căng thẳng do công an gây ra đối với hàng giáo phẩm Viện Hóa Ðạo và âm mưu ngăn cấm chuyến đi dự tính ra Bình Ðịnh mừng thọ Ðức Tăng thống Thích Huyền Quang.
Trong mấy ngày Tết vừa qua, tất cả các ngôi chùa trực thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất tại hai thành phố Saigon và Bình Ðịnh bị công an phong tỏa, canh gác 24 giờ trên 24 giờ. Chư tôn đức tại các ngôi chùa ở hai tỉnh bị lực lượng công an theo dõi, canh giữ và ngăn chận không cho đi lại trên phạm vi rộng, nhằm cản trở truyền thống bốn nghìn năm văn hiến Việt Nam, là nhân dịp Tết đến, đi chúc Xuân chư Tăng Ni, đảnh lễ và mừng thọ các vị Tôn túc, Cao Tăng danh đức. Mục tiêu của chiến dịch phong tỏa đầu xuân bằng bạo lực này còn nhắm ngăn chận Phái đoàn Viện Hóa Ðạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, do Hòa thượng Viện trưởng Thích Quảng Ðộ cầm đầu ra Bình Ðịnh mừng thọ Ðức Ðệ tứ Tăng thống Thích Huyền Quang ở Tu viện Nguyên Thiều. Chuyến đi dự tính vào ngày mồng 8 tháng Giêng năm Ất Dậu, dương lịch 16.2.2005.
Cuộc ra quân của lực lượng công an phong tỏa và canh gác các ngôi chùa tại Saigon và Bình định, cũng như cấm cản quyền tự do đi lại được quy định và bảo đảm trên Hiến pháp CHXHCNVN, trong các Bộ luật Hình sự cũng như trong Công ước quốc tế về Các quyền dân sự và chính trị mà CHXHCNVN ký kết tại LHQ năm 1982, một lần nữa, nói lên sự vi phạm nhân quyền trầm trọng, chứng tỏ Nhà nước Việt Nam vẫn chưa chịu thay đổi chính sách đàn áp tôn giáo mà công luận thế giới, Quốc hội Châu Âu và Chính phủ Hoa kỳ không ngừng khuyến cáo. Những hành xử phi pháp luật và phi nhân quyền sau đây là thực tại đang tiếp diễn ngày càng khốc liệt tại Việt Nam.
Trong khi Ðảng và Nhà nước trải thảm đỏ tiếp đón trọng thể Phái đoàn Phật giáo nước ngoài, cho Phái đoàn gần hai trăm người này tự do đi lại, tự do thuyết pháp… thì :
– Tại quận Bình Thạnh, khoảng 15 giờ chiều ngày 15.2.2005, ông Trần Ngọc Bảo, Phó ban Tôn giáo Thành phố, cùng với ông Phong, Trưởng ban Tôn giáo quận Bình Thạnh, ông Do, ông Du thuộc Ban Tôn giáo quận đến chùa Giác Hoa gặp Thượng tọa Thích Viên Ðịnh, Phó Viện trưởng Viện Hóa Ðạo với lý do đi thăm Xuân, chúc Tết. Sau mấy lời chúc, ông Bảo nêu lên hai câu hỏi yêu cầu Thượng tọa Phó Viện trưởng trả lời. Thứ nhất, ông Bảo nói, “đầu năm Hòa thượng Thích Quảng Ðộ và Thượng tọa sẽ dẫn đoàn ra Bình Ðịnh thăm Hòa thượng Thích Huyền Quang, nhưng chúng tôi nghĩ lúc này tình hình còn khó khăn, không ổn định, do đó không nên đi”. Thứ hai, là “về bức Thư Chúc Xuân của HT. Thích Quảng Ðộ vừa gửi đến các Nhân sĩ, Trí thức, Văn nghệ sĩ và Ðồng bào các giới trong và ngoài nước kêu gọi đa nguyên đa đảng”.
Thượng tọa Thích Viên Ðịnh đáp ngắn gọn rằng : “Tôi cảm ơn quý Ông đến đây chúc Tết chúng tôi nhân dịp Xuân về. Còn hai vấn đề sau thì chưa phải lúc, chưa phải chỗ để bàn thảo. Xin chờ dịp khác vậy”. Họ nhìn nhau rồi đứng dậy ra về.
Sau đó, vào lúc 17 giờ cùng ngày, Phái đoàn Mặt trận quận Bình Thạnh lại đến thăm. Sáng nay, 16.2.2005, đến lượt Phái đoàn của Phường gồm nhiều ban ngành : Ủy ban Nhân dân, Công an, Mặt trận, v.v… tất cả đều lấy lý do đến Chúc Xuân. Ðây là chuyện khác thường, vì các năm trước chưa từng có.
Thượng tọa Thích Viên Ðịnh đón tiếp và có nói chuyện thân mật với Phái đoàn Phường. Thượng tọa đề cập đến chuyến viếng thăm và chúc Tết của Thành phố vào ngày hôm qua và nhắc lại việc Thành phố không cho Thượng tọa ra Bình Ðịnh chúc Tết, vì lý do “tình hình còn khó khăn, không ổn định”. Dù việc này không liên quan gì đến phường, nhưng Thượng tọa muốn cho họ biết sự bất công của các cấp lãnh đạo của họ. Thượng tọa nhấn mạnh rằng : “Trong khi những người từ những nơi xa xôi, tận bên Mỹ, bên Pháp, v.v… được Nhà nước trải chiếu hoa đón họ về Tổ đình Thập Tháp lễ Tổ, về Nguyên Thiều đảnh lễ Hòa thượng Thích Huyền Quang, và cũng có thể đến thăm tôi ngoài ấy theo dự trù, mà không bị sự cấm cản nào ; còn tôi thì lại bị cấm về Tổ đình do tôi làm trụ trì ở Bình Ðịnh để đảnh lễ Tổ, đảnh lễ Ðức Tăng thống Thích Huyền Quang, một vị Cha tinh thần, vị Thầy khả kính của chư Tăng chúng tôi. Vậy, tự do thật sự ở chỗ nào ? Ðạo lý truyền thống dân tộc có còn không ?”
Các quan chức đến thăm Xuân, chúc Tết tỏ ra thân mật như thế, nhưng ngoài khuôn viên chùa thì lại khác. Từ mồng Sáu Tết đến giờ, các lực lượng công an thay phiên nhau canh gát 24/24 giờ, mỗi ca có từ 7 đến 10 người, mặc quân phục có, thường phục có, trong tay cầm sẵn camera chuẩn bị thu hình. Tối lại, họ kê ghế bố nằm canh dọc hẻm chùa, từ cửa bên hông chùa ra đến cổng chùa ở ngoài đường lớn.
– Tại Gò Vấp, cũng từ ngày 15/02/2005, Ban Tôn giáo quận Gò Vấp mời Hòa thượng Thích Ðức Chơn, Thành viên Hội đồng Viện Tăng Thống kiêm Tổng vụ trưởng Tổng vụ Cư sĩ và Thượng tọa Thích Ðức Thắng, Tổng thư ký Viện Hóa Ðạo, tới Ủy ban Nhân dân Phường vào lúc 10 giờ sáng, ngày 16.2.2005, để làm việc với nội dung : “Bàn về công tác Phật sự”.
Ðúng ngày giờ ấn định, nhị vị đến Ủy ban Phường làm việc theo thư mời. Trong buổi làm việc, họ đưa ra nguồn tin rằng : “Có kẻ xấu lợi dụng danh nghĩa Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, tổ chức chuyến đi ra Bình Ðịnh thăm Hòa thượng Thích Huyền Quang để gây rối”. Họ còn nói họ có tài liệu mật để chứng minh điều đó. Nhưng khi bị đòi đối chứng thì họ bảo cái đó ở trên cấp cao chứ ở dưới này không có. Rồi Họ khuyên : “Có ai tổ chức đi thì đừng có đi, vì Nhà nước không cho đi !”
Hiện nay, Tu viện Quảng Hương Già-lam đang bị canh giữ gắt gao, việc tổ chức đi lại gặp rất nhiều khó khăn, và luôn bị công an theo dõi, kiểm soát.
– Tại quận 2 thành phố ở Thủ Ðức, Thượng tọa Thích Không Tánh, trụ trì chùa Liên Trì, đồng thời là Tổng vụ trưởng Tổng vụ Từ thiện – Xã hội, cũng lâm tình trạng tương tự. Kể từ khi Thượng tọa gởi bức thư đến Trung tá Dương Văn Sự vào ngày 2.2.2005 phản đối những cung cách sách nhiễu của Công an, đến nay chưa được hồi đáp, chùa vẫn bị canh gác gắt gao. Chẳng những thế, hôm mùng 5 Tết vừa rồi, Thượng tọa vừa ra khỏi chùa chưa được mấy trăm thước, đã bị công an chận lại không cho đi. Thiếu úy công an tên Tuấn còn có những hành vi vũ phu, chửi thề thô tục, ăn nói vô văn hóa, xúc phạm nhân phẩm người tu sĩ khiến cho nhân dân tại địa phương bất bình. Khi được Thượng tọa hỏi vì cớ gì mà cấm người công dân tự do đi lại thăm viếng, chúc Tết trong mấy ngày đầu năm, thì Thiếu úy công an Tuấn trưng thẻ công an rồi nói rằng : “Tao được lệnh Ðảng và Nhà nước kiểm soát mày, cấm mày ra khỏi chùa. ÐM. mày mà rời khỏi quận là mày biết tay tao !” Nếu không có nhân dân ở xã An Khánh vây quanh bênh vực Thượng tọa, thì tên Thiếu úy công an này đã hành hung Thượng tọa Thích Không Tánh. Hai ngày qua, các cấp chính quyền xã An Khánh, Thủ Ðức cũng đã bắn tiếng dọa Thượng tọa không được tháp tùng chuyến ra Bình Ðịnh với Phái đoàn Viện Hóa Ðạo. Họ vừa hăm dọa vừa báo trước rằng : “Ðừng đi vì xe cộ nguy hiểm lắm !”
– Tại quận 8, thành phố Saigon, ở chùa Từ Hiếu, nơi Thượng tọa Thích Nguyên Lý, Tổng Thủ quỹ Viện Hóa Ðạo, đang tuân thủ lệnh quản chế hai năm của Nhà nước, buộc phải ở yên một chỗ kể từ sau sự biến Lương Sơn ngày 9.10.2003, Công an cũng canh giữ 24/24 giờ. Mấy ngày Tết vừa qua cuộc canh gác càng thắt chặt hơn, khiến nhiều tín đồ, Phật tử hoang mang không dám vào chùa lễ Phật trong dịp Tết cổ truyền. Ðặc biệt, mỗi lúc xe của nhà chùa vào ra đều bị theo dõi, kiểm tra, ghi chú…
Trên đây là những sự kiện tiêu biểu xẩy ra tại Saigon. Trong khi ấy :
– Tại Bình Ðịnh, Công an cũng đặt trong tình trạng căng thẳng. Ông Trịnh Minh Ty, Phó phòng PA38 đã đến chùa Bạch Sa báo trước cho Thượng tọa Thích Ðồng Trụ biết tin về việc Hòa thượng Thích Quảng Ðộ sẽ ra thăm Hòa thượng Thích Huyền Quang vào mùng 8 tháng Giêng này. Ðiều này chứng tỏ Công an theo dõi sát và kỹ các hoạt động của Giáo hội, dù chỉ là một chuyến thăm viếng, chúc Xuân như tập tục truyền thống của nền văn hiến Việt Nam.
– Ngày 15.2.2005, công an thành phố Quy Nhơn chận bắt một Tăng sĩ giữa đường, đưa đi làm việc, thẩm vấn ngày giờ Phái đoàn Viện Hóa Ðạo trong Saigon ra Bình Ðịnh. Vị Tăng sĩ này cũng đã bị bắt lúc Ðức Tăng thống Thích Huyền Quang bệnh nặng nằm viện hồi trung tuần tháng 11 năm ngoái, 2004, chỉ vì vị Tăng sĩ ra vào thăm viếng và hầu hạ Ðức Tăng thống.
Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế xin long trọng báo động đến các cơ quan LHQ, chính giới Âu, Mỹ, Á, các Quốc hội Hoa Kỳ và Quốc hội Châu Âu, cùng các cơ quan truyền thông, báo, đài trên thế giới. Xin hãy giúp đỡ Phật giáo đồ Việt Nam lên tiếng ngăn chận những hành xử vi phạm quyền Con người và đàn áp Phật giáo của Nhà cầm quyền Hà Nội trong mấy ngày Tết vốn là thời điểm sum hòa của dân tộc Việt. Kính xin can thiệp để Phái đoàn Viện Hóa Ðạo do Hòa thượng Viện trưởng Thích Quảng Ðộ được tự do đi lại ra Bình Ðịnh chúc Tết và Mừng thọ Ðức Tăng thống Thích Huyền Quang, một tập tục văn hóa mà từ bốn nghìn năm qua chưa có triều đại nào ngăn cấm.