Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
Paris, 9.9.2002 (UBBVQLNVN) Sự kiện Phái đoàn Quốc hội Âu châu bị Nhà cầm quyền Hà Nội cấm không cho gặp các nhà lãnh đạo tôn giáo trong cuộc điều tra tình hình tôn giáo của họ tại Việt Nam đã gây phẫn nộ trong dư luận thế giới qua báo chí, truyền thông, hãng thông tấn quốc tế.
Trong hai buổi phát thanh, chương trình buổi tối, chị Ỷ Lan, phóng viên Đài Á châu Tự do đã phỏng vấn ông Võ Văn Ái, Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam, tối hôm 7.9.2002, và ông Olivier Dupuis, Dân biểu Quốc hội Âu châu thuộc đảng Cấp tiến Liên Quốc gia, tối hôm 8.9.2002, về sự kiện Hà Nội cấm Phái đoàn Quốc Hội Âu châu không được gặp các Nhà lãnh đạo Tôn giáo tại Việt Nam. Chúng tôi xin ghi lại dưới đây hai cuộc phỏng vấn ấy, để Bạn đọc theo dõi ý kiến của các nhà đấu tranh quốc tế cho nhân quyền, tự do tôn giáo và dân chủ tại Việt Nam :
Cuộc phỏng vấn Ông Võ Văn Ái, phát thanh tối hôm 7.9.2002 :
Ngày 5 tháng 7 năm ngoái, Quốc hội Âu châu thông qua một Quyết nghị tố cáo nhà cầm quyền Hà Nội đàn áp tôn giáo nói chung và Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất nói riêng. Đặc biệt, Quyết nghị yêu sách Hà nội trả tự do cho Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang, Hòa thượng Thích Quảng Độ và Linh mục Nguyễn Văn Lý. Đặc biệt hơn nữa, là gửi một Phái đoàn Quốc hội Âu châu về Việt Nam điều tra tình hình và gặp gỡ các nhà lãnh đạo tôn giáo đang bị cầm tù hay quản chế.
Hôm nay thứ bảy, Phái đoàn Quốc hội Âu châu gồm 6 Dân biểu,do ông HartmutNassauer cầm đầu vừa đến Hà Nội. Tuy nhiên, cũng hôm nay theo bản tin của AFP đánh đi từ Hà Nội cho biết nguồn tin từ Ủy ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam thì Hà Nội đã cấm Phái đoàn không được gặp các nhà lãnh đạo tôn giáo. Chúng tôi tìm gặp ông Võ Văn Ái để xác nhận nguồn tin này.
Ỷ Lan : Thưa ông Võ Văn Ái, xin ông cho biết nguồn tin Nhà cầm quyền Hà Nội cấm Phái đoàn Quốc hội Âu châu đến gặp các nhà lãnh đạo tôn giáo đang bị giam cầm tại Việt Nam, những vị này là ai ?
Võ Văn Ái : Ngày 28 tháng 8 vừa qua tôi có gửi bức thư ngỏ đến ông Nassauer, Trưởng Phái đoàn Quốc hội Âu châu, cùng với một hồ sơ đầy đủ về chính sách đàn áp, khủng bố các tôn giáo của nhà cầm quyền Hà Nội tại Việt Nam. Tôi yêu cầu Phái đoàn phải quyết tâm gặp cho được Nhị vị Hòa thượng Thích Huyền Quang, Thích Quảng Độ và Linh mục Nguyễn Văn Lý để hiểu rõ tình hình đàn áp tôn giáo. Hôm thứ tư, ngày 4 tháng 9 vừa qua, tôi lại đến Quốc hội Âu châu ở trụ sở Strasbourg gặp ông Nassauer và một số Dân biểu trong Phái đoàn đi Việt Nam để trao đổi những việc Phái đoàn nên làm ở Việt Nam nhằm thực hiện Quyết Nghị của Quốc hội Âu châu thông qua năm ngoái.
Tôi rất bất ngờ khi ông Nassauer cho tôi biết là Hà Nội đã bác bỏ yêu sách của Phái đoàn gặp gỡ Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang, Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống, bị quản chế không xét xử từ 20 năm qua tại Quảng Ngãi, Hòa thượng Thích Quảng Độ, Viện trưởng Viện Hóa Đạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (hiện bị quản chế tại Thanh Minh Thiền viện ở Saigon), và Linh mục Nguyễn Văn Lý (bị kết án 15 năm tù và giam tại trại Ba Sao, tỉnh Nam Hà ở miền Bắc). Trái lại, họ chỉ cho Phái đoàn gặp gỡ các dân biểu Quốc hội Việt Nam mà thôi. Tôi đã cảnh báo với ông Nassauer rằng 90 phần trăm dân biểu Quốc hội này là đảng viên Cộng sản, họ không đại diện cho toàn khối dân chúng Việt Nam mà chỉ đại biểu cho đảng Cộng sản thiểu số. Tôi cũng cảnh báo, là Phái đoàn sẽ rơi vào tròng bẫy của Hà Nội nếu chấp nhận gặp gỡ Giáo hội Phật giáo Quốc doanh tại Hà Nội. Vì gặp gỡ theo lối đó, Phái đoàn chỉ giúp cho Hà Nội dương dương tự đắc áp đặt điều kiện với Liên hiệp Âu châu là thế lực xuất vốn quan trọng thứ ba trong thế giới giúp Hà Nội.
Nhưng ông Nassauer hứa rằng sẽ suy nghĩ lại điều tôi cảnh báo, ông còn cho biết Phái đoàn sẽ có cuộc họp vào thứ năm hay thứ sáu để quyết định thái độ phải đối ứng ra sao trước sự khước từ của Hà Nội. Nhưng sau đó, Dân biểu Quốc hội Âu châu Olivier Dupuis cho biết là Phái đoàn vẫn lên đường và ông đã lên tiếng tố cáo việc đi Việt Nam này chẳng khác gì « những nhà dân chủ Tây phương những năm 30 đi thương thuyết với Hitler Đức quốc xã ».
Ỷ Lan : Thưa ông Võ Văn Ái, thái độ của ông ra sao , trong vị thế là Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam, và cũng là Phát ngôn nhân của Viện Hóa Đạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ?
Võ Văn Ái : Dù chưa biết quyết định của Phái đoàn Âu châu như thế nào, hôm qua trả lời phỏng vấn của Đài phát thanh Vatican, đài này muốn xem như Hà Nội đang cởi mở khi tiếp Phái đoàn Âu châu đi điều tra tôn giáo, tôi cũng đã trả lời sự tiên liệu của tôi là Hà Nội sẽ không cho Phái đoàn gặp 3 vị lãnh đạo tôn giáo nói trên. Thái độ của tôi là vô cùng thất vọng cách hành xử của Phái đoàn Quốc hội Âu châu. Tôi nghĩ rằng :
Qua việc cấm đoán Phái đoàn Quốc hội Âu châu gặp gỡ các nhà lãnh đạo tôn giáo, Nhà cầm quyền Hà Nội lại một lần nữa vạch trần bộ mặt thật của họ là một Nhà nước đảng trị ngụy tín đối với cộng đồng quốc tế mà họ khinh thường, nhưng vẫn bám vào cộng đồng quốc tế này để mở rộng cuộc tuyên truyền dối gạt.
Việc gặp gỡ các nhà lãnh đạo tôn giáo bị đàn áp hay cấm cố là vô cùng cần thiết để hiểu rõ tình hình đàn áp tôn giáo tại Việt Nam, về sự thiếu vắng những quyền và tự do căn bản cũng như sự khủng bố khốc liệt của đảng Cộng sản Việt Nam chụp lên đầu giới ly khai đang đòi hỏi nhân quyền và dân chủ. Mặc khác, dù Hà Nội cấm đoán, Phái đoàn vẫn nhắm mắt ra đi, phản bội sự vụ lệnh đề ra qua Quyết nghị của Quốc hội Âu châu, chuyến đi của Phái đoàn chẳng những không cần thiết, mà còn có hại cho nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam.
Ỷ Lan : Xin cám ơn ông Võ Văn Ái.
Cuộc phỏng vấn Ông Olivier Dupuis, Dân biểu Quốc hội Âu châu, phát thanh tối hôm 8.9.2002 :
Người ta còn nhớ ngày 5 tháng 6 năm ngoái, ông Olivier Dupuis, Dân biểu Quốc hội Âu châu đến Saigon với ước mong tháp tùng Hòa thượng Thích Quảng Độ và Phái đoàn Viện Hóa Đạo ra Quảng Ngãi rước Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang về Saigon chữa bệnh. Nhưng công an đã ngăn cản, bắt bớ và đàn áp Phái đoàn Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Dân biểu Olivier Dupuis phản đối sự đàn áp này bằng cuộc Tọa kháng 3 giờ đồng hồ tại Thanh Minh Thiền viện ở Saigon, ông trương lên 3 biểu ngữ đòi hỏi “Tự do tôn giáo cho Việt Nam”, “Trả tự do cho Hòa thượng Thích Huyền Quang”, “Trả tự do cho Hòa thượng Thích Quảng Độ”. Nhưng ông đã bị công an Saigon bắt, thẩm vấn 6 giờ đồng hồ rồi trục xuất khỏi Việt Nam.
Về lại Âu châu, suốt năm qua ông không ngừng đấu tranh tại Quốc hội Âu châu yêu sách cho nhân quyền, tự do tôn giáo và dân chủ tại Việt Nam. Nhân việc Phái đoàn Quốc hội Âu châu đến Việt Nam ngày thứ bảy hôm qua, và đang bị dư luận thế giới kết án không làm tròn nghĩa vụ điều tra đàn áp tôn giáo theo Quyết Nghị của Quốc hội Âu châu giao phó, chúng tôi tìm gặp Dân biểu Olivier Dupuis hỏi thăm ý kiến ông.
Ỷ Lan : Thưa Dân biểu Olivier Dupuis, ông là thành viên của Phái đoàn Quốc hội Âu châu quan hệ với Hiệp hội ASEAN và Đông Nam Á châu, ông có mặt trong cuộc họp của Phái đoàn ông Nassauer, nên biết rõ quyết định lên đường đi Việt Nam mặc dù Hà Nội khước từ không cho Phái đoàn gặp gỡ Nhị vị Hòa thượng Thích Huyền Quang, Thích Quảng Độ và Linh mục Nguyễn Văn Lý. Xin ông cho thính giả Đài Á châu Tự do biết ý kiến ông về vụ này ?
Một đoạn phát biểu bằng Pháp ngữ của Dân biểu Olivier Dupuis
Olivier Dupuis : Xin chào chị Ỷ Lan. Phản ứng của tôi về quyết định của Phái đoàn Quốc hội Âu châu là một điều bôi nhọ. Phải nói rằng Phái đoàn, đặc biệt ông Nassauer, đã làm mọi cách ngăn cản không cho tôi tháp tùng đi Việt Nam. Quyết định mà họ thông qua trong buổi họp hôm thứ năm là một điều điếm nhục, vì việc gặp gỡ các đại biểu Quốc hội Việt Nam có thể thực hiện trong khuôn khổ của cuộc họp Liên minh Nghị viện các quốc gia Đông Nam Á. Cần gì phải bày thêm trò gặp gỡ “song phương” với các đại biểu Quốc hội Việt Nam, khi các đại biểu này chỉ là những quan chức của đảng Cộng sản. Nhất là khi các đòi hỏi của Quốc hội Âu châu bị Việt Nam khước từ.
Quốc hội Âu châu ra Quyết nghị gửi Phái đoàn đi Việt Nam gặp Hòa thượng Thích Quảng Độ, Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang và Linh mục Nguyễn Văn Lý. Nhưng nhà cầm quyền Việt Nam đã khước từ một cách ngạo nghễ. Thế mà Phái đoàn ông Nassauer vẫn quyết định đến Hà Nội. Ngoài việc họp Liên minh Nghị viện các quốc gia Đông Nam Á, lại còn gặp riêng các đại biểu Quốc hội Việt Nam và Chủ tịch Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, toàn là những quan chức của đảng Cộng sản, chứ không thấy nhân dân Việt Nam đâu cả. Đây chính là điều điếm nhục cho Phái đoàn. Vì vậy tôi đã ra thông cáo tố giác Quốc hội Âu châu đi theo con đường của Thống chế Pétain, một thái độ hèn hạ, bỉ ổi, một chính sách ngu xuẩn. Nó nhắc chúng ta nhớ tới những năm 30, những người gọi là dân chủ phương Tây đi “đối thoại”, cầu cạnh tên Hitler Đức quốc xã. Quốc hội Âu châu đang đánh mất uy tín và lòng tin cậy của mình tại Việt Nam và các quốc gia trong vùng.
Ỷ Lan : Thay vì gặp các nhà lãnh đạo tôn giáo, Phái đoàn chỉ tiếp xúc Quốc hội Việt Nam, theo ông, có thể “đối thoại” để đem lại tí gì mới mẻ cho thời cuộc Việt Nam chăng ?
Olivier Dupuis : Cuộc gặp gỡ này chỉ làm mất uy tín cho Quốc hội Âu châu mà thôi. Nhất là khi Quyết Nghị của Quốc hội Âu châu năm ngoái quan tâm đến vấn đề đàn áp tôn giáo tại Việt Nam đã được toàn thể quốc hội đồng thanh bỏ phiếu đa số tuyệt đối. Việc gặp gỡ các nhà lãnh đạo tôn giáo chả chết cho ai cả. Có gì phải sợ đến nỗi nhắm mắt nhận gặp các quan chức cộng sản mà thôi ? Đối thoại gì đây, khi toàn thế giới ai ai cũng thấy rõ cái chính sách đàn áp nhân quyền, đàn áp tôn giáo bất di bất dịch của Nhà cầm quyền Hà Nội, và chẳng có một dấu hiệu thay đổi hay cải cách gì trên lĩnh vực này. Kỳ này, Phái đoàn Quốc hội Âu châu không những làm hại cho uy tín của toàn thể Quốc hội Âu châu đối với nhân dân Việt Nam, mà còn đối với nhân dân Trung quốc, Lào và các nước Đông Nam Á. Điều không thể nào tưởng tượng, không thể nào biện minh, không thể nào tha thứ được.
Ỷ Lan : Xin Dân biểu Quốc hội Âu châu Olivier Dupuis một lời cuốigửi các Nhà đấu tranh cho Công lý, Nhân quyền và Dân chủ hiện đang bị giam cầm tại Việt Nam.
Olivier Dupuis : Tôi xin nhân danhđảng Cấp tiến Liên Quốc gia tại Quốc hội Âu châu cảm ơn tất cả những Người Tù vì Lương thức tại Việt Nam. Cảm ơn vì họ quá can đảm, quá bền bỉ và cương quyết đấu tranh không mệt mỏi cho tự do tôn giáo và mọi tự do căn bản khác. Tôi nghĩ tới “Lời Kêu gọi cho Dân chủ Việt Nam”, một chương trình Tám điểm hay ho và thực tế, của Hòa thượng Thích Quảng Độ, và Kiến nghị của 21 Nhân sĩ ly khai Đảng tại Hà Nội, đòi hỏi thành lập Tòa án Hiến pháp để bảo vệ các Quyền và các Tự do căn bản chưa hề có ở Việt Nam. Cuộc chiến đấu của họ chẳng riêng gì cho Việt Nam, mà còn quan trọng cho chính chúng tôi nữa. Nó nhắc chúng tôi rằng Dân chủ không là những lệ cũ sáo mòn, dù chúng tôi đang có đủ thứ tự do ở phương Tây.
Ỷ Lan : Xin cám ơn Dân biểu Quốc hội Âu châu Olivier Dupuis.
Ỷ Lan, phóng viên Đài Á châu Tự do tại Paris
