Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
PARIS, ngày 31.7.2014 (UBBVQLN) – Hôm nay, theo bản tin AP đánh đi từ Hà Nội sau cuộc họp báo trưa ngày thứ năm 31.7.2014, thì Báo cáo viên LHQ Đặc nhiệm Tự do Tôn giáo, Tiến sĩ Heiner Bielefeldt, cho biết đã nhận thấy “sự vi phạm trầm trọng tự do tôn giáo tại Việt Nam”. Trong chuyến đi điều tra 11 ngày (từ 21 tới ngày 31.7.2014) ông đã bị ngăn cản gặp gỡ hoặc cắt đứt nửa chừng cuộc đối thoại với các tín đồ tôn giáo vì lý do những người này đang bị theo dõi, hăm doạ hay sách nhiễu.
Từ năm ngoái, khi được tin Nhà cầm quyền Hà Nội chấp thuận trên nguyên tắc mời Giáo sư Tiến sĩ Heiner Bielefeldt, Báo cáo viên LHQ Đặc nhiệm Tự do Tôn giáo, đến thăm Việt Nam, Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam đã có nhiều cuộc tiếp xúc và làm việc với ông Báo cáo viên LHQ tại Genève để trình bày hiện trạng đàn áp tôn giáo tại Việt Nam nói chung và Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất nói riêng.
Vào tháng 2 đầu năm nay khi được tin Hà Nội xác nhận thời điểm Báo cáo viên LHQ đến Việt Nam, ông Võ Văn Ái, Chủ tịch Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam, đã gửi hồ sơ 32 trang mang tựa đề “Memorandum on Religious Policies and Practices in Viet Nam and the situation of the Unified Buddhist Church of Viet Nam – Report prepared by Vietnam Committee on Human Rights for the United Nations Special Rapporteur on Freedom of Religions or Belief on the occasion on his visit to Vietnam” (Bản Ghi Nhớ về Chính sách tôn giáo và Thực hành tín ngưỡng tại Việt Nam và hiện tình Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất – Phúc trình của Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam nhân chuyến đi Việt Nam của Báo cáo viên LHQ Đặc nhiệm Tự do Tôn giáo ).
Nội dung bản phúc trình gồm có :
Bản đồ nước Việt Nam — Địa dư và dân số — Một số đề phòng trong chuyến viếng thăm — Dân số học tôn giáo — Ban Tôn giáo Chính phủ — Chủ nghĩa thực dụng mới của Đảng Công sản trong việc tiếp cận các cộng đồng tôn giáo — Khung pháp lý — Dùng hệ thống pháp lý để hạn chế tự do tôn giáo — Các cơ chế theo dõi và kiểm soát — Những chỉ thị của đảng Cộng sản — Tôn giáo và Tự do ngôn luận — Tôn giáo trong nhà tù và trại cải huấn — Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN) — Xuất xứ và lược sử của GHPGVNTN — Miêu tả ngắn về cuộc đàn áp của nhà cầm quyền chống GHPGVNTN — Giáo hội “Thống nhất” và việc thiết lập một Giáo hội Nhà nước — Những cấm đoán đối với GHPGVNTN — Tổ chức Gia Đình Phật tử Việt Nam — 2014 : Năm đàn áp GHPGVNTN — Quản chế tuỳ tiện Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ — Một thành viên GHPGVNTN tự thiêu — Các khuyến nghị.
Ngoài nội dung trên đây, phần Phụ chú cho bản Phúc trình gồm có :
Đề xuất gặp gỡ một số hàng giáo phẩm GHPGVNTN — Phụ chú 1 : Các Công ước LHQ đã được Việt Nam tham gia ký kết — Phụ chú 2 : Băng thu âm Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ gửi LHQ nhân kỳ Kiểm điểm Định kỳ Phổ Quát 5.2.2014 — Băng thu âm Cư sĩ Lê Công Cầu gửi LHQ nhân kỳ Kiểm điểm Định kỳ Phổ Quát 5.2.2014 — Phụ chú 3 : Bản sao Sơ yếu lý lịch Tăng Ni sinh (qua đó bắt khai báo các hoạt động chính trị của bản thân Tăng hay Ni, cha, mẹ trước và sau 1975) — Những điều luật trong bộ Luật Hình sự trái chống với các điều luật nhân quyền quốc tế.
Ngoài ra Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam còn cung cấp cho Tiến sĩ Heiner Bielefeldt, các bản dịch tiếng Anh về các luật cơ bản, như bản Hiến Pháp mới năm 2013, Bộ Luật Hình sự, Pháp lệnh về Tôn giáo và Tín ngưỡng, Nghị định 92 về tôn giáo.
Các khuyến nghị đưa ra trong bản Phúc trình là :
Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam yêu cầu Tiến sĩ Heiner Bielefeldt, Báo cáo viên LHQ Đặc nhiệm Tự do Tôn giáo quan tâm đặc biệt đến những vấn đề sau đây, và thúc đẩy nhà cầm quyền Việt Nam :
– Phục hồi quyền sinh hoạt pháp lý của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN) và để cho Giáo hội này được hoạt động độc lập với Mặt trận Tổ quốc và Giáo hội Phật giáo Nhà nước ;
– Trả tự do cho tất cả các thành viên GHPGVNTN và chấm dứt mọi sách nhiễu với các thành viên thuộc GHPGVNTN ;
– Sửa chữa hoặc huỷ bỏ hệ thống đăng ký các tôn giáo, vì hệ thống này trái chống với Điều 18 trong Công ước Quốc tế về Các quyền dân sự và chính trị ; và cho phép tự do hoạt động tôn giáo cho tất cả các tôn giáo “không được thừa nhận” ;
– Sửa chữa hoặc huỷ bỏ tất cả pháp lý về tôn giáo, vì pháp lý này cản trở sự thực hành tự do tôn giáo hay tín ngưỡng ;
– Bảo đảm mọi xét duyệt bản Pháp lệnh về Tôn giáo và Tín ngưỡng phải tuân thủ theo các điều luật của Điều 18 trong Công ước Quốc tế về Các quyền dân sự và chính trị ;
– Sửa chữa hay huỷ bỏ các điều luật trong bộ Luật Hình sự (như các điều 79, 80, 87, 88, 91, 258 và 274 áp đặt những hạn chế đối với tự do tôn giáo của các tín đồ trên lĩnh vực tự do ngôn luận, tự do hội họp ôn hoà, và tự do di chuyển, là những điều trái chống với Công ước Quốc tế về Các quyền dân sự và chính trị ;
– Huỷ bỏ cơ chế Hộ Khẩu, cũng là giấy tạm trú, hiện đang dung dưỡng cách hành xử kỳ thị đối với các nhóm tôn giáo và dân tộc ít người.
Bình luận chuyến đi của Báo cáo viên LHQ Đặc nhiệm Tự do Tôn giáo, ông Võ Văn Ái cho biết : “Năm 1998, sau chuyến viếng thăm Việt Nam của Giáo sư Abdelfattah Amor, Báo cáo viên LHQ Đặc nhiệm Tự do tôn giáo thời ấy, nhà cầm quyền Hà Nội đã tuyên bố “sẽ không chấp nhận bất cứ cá nhân hay đoàn thể nào đến điều tra tôn giáo hay nhân quyền Việt Nam”. Hôm nay, Hà Nội chấp nhận chuyến viếng thăm, nhưng lại hăm doạ các nhóm tôn giáo và hạn chế các cuộc gặp gỡ của Tiến sĩ Heiner Bielefeldt. Ít nhất, Báo cáo viên LHQ Đặc nhiệm Tự do Tôn giáo đã có thể chứng kiến tại chỗ chính sách đàn áp tôn giáo”.
May mắn thay, Tiến sĩ Heiner Bielefeldt đã đến gặp gỡ trao đổi với Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ, Đại lão Hoà thượng Viện trưởng Viện Hoá Đạo Thích Như Đạt, và Tổng Thư ký Viện Hoá Đạo, Cư sĩ Lê Công Cầu tại Thanh Minh Thiền Viện ở Saigon hôm thứ sáu 25.7.2014.
