Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
PARIS, ngày 9 tháng 3 năm 2017 (UBBVQLNVN) — Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam (VCHR) rất trân trọng bản Báo cáo Nhân quyền thường niên 2016 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố hôm 3 tháng 3 vừa qua. Báo cáo phần Việt Nam dày 58 trang đánh giá nghiêm trọng về tình trạng nhân quyền, thu tập tư liệu về những vi phạm phổ cập nhân quyền cùng “những hạn chế nghiêm trọng của chính quyền [Việt Nam]” trên lĩnh vực chính trị và tự do đối với người công dân.
Bản Báo cáo nêu rõ những lạm dụng như “bắt bớ tuỳ tiện và giam giữ những ai có hành động chính trị; công an tiếp tục bạo hành trong các cuộc bắt bớ hay giam giữ những ai bị nghi ngờ, và khước từ quyền được xét xử phân minh”. Tại Việt Nam trong năm 2016 “hệ thống pháp lý tối tăm và thiếu sự độc lập”; bản Báo cáo viết, “chính quyền giới hạn tự do ngôn luận và đàn áp người bất đồng chính kiến; kiểm soát và kiểm duyệt báo chí; hạn chế tự do Internet và tự do tôn giáo; tiếp diễn việc theo dõi sâu sát các nhà hoạt động” và “hạn chế các cuộc thăm viếng của những tổ chức nhân quyền phi chính phủ và các cơ quan báo chí quốc tế không chia sẻ chính kiến với nhà cầm quyền”.
Ông Võ Văn Ái, Chủ tịch Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam nói rằng : “Bản Báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định sự phân tích của Uỷ ban chúng tôi đánh giá năm 2016 là năm đen tối cho nhân quyền tại Việt Nam. Chiều hướng báo động này tiếp diễn trong năm 2017 với cuộc đàn áp điên cuồng của nhà cầm quyền đối với tự do ngôn luận, tự do hội họp và tự do tôn giáo hay tín ngưỡng”.
Tuy nhiên, Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam lấy làm tiếc, rằng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã không nêu rõ cảnh ngộ khốn khó của một trong những nhà bất đồng chính kiến nổi danh, Đại lão Hoà thượng Thích Quảng Độ, Tăng Thống Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN), năm nay 89 tuổi. Tên của ngài cũng không được Bộ Ngoại giao ghi vào danh sách các nhà bất đồng chính kiến bị hạn chế đi đứng. Trong khi ấy Đại lão Hoà thượng Thích Quảng Độ bị quản chế tại Thanh Minh Thiền Viện ở Saigon, sau thời gian bị giam giữ, lưu đày trên ba thập niên qua.
Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam biết rằng bản Báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ không có phần tự do tôn giáo, vì lĩnh vực tự do tôn giáo sẽ nằm trong một báo cáo riêng của phân bộ Tự do tôn giáo trên Thế giới của Bộ Ngoại giao. Tuy nhiên, Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ không chỉ là nạn nhân bị lạm quyền về tự do tôn giáo mà thôi. Dù ngài không bị một toà án nào buộc tội, nhưng cách hành xử pháp lý xưa nay dưới chế độ Cộng sản thường diễn ra bằng khẩu lệnh. Ngài sống như một người tù trong một Thiền viện, bị theo dõi thường trực, điện thoại bị nghe lén, các cuộc thăm viếng bị đồn công an nằm đối diện bên kia đường xem xét chặt chẽ. Vào lúc nhà cầm quyền cho phép các phái đoàn ngoại giao nước ngoài gặp gỡ ngài, thì Phật tử Việt Nam bị hăm doạ không nên gặp ngài vì ngài là “kẻ tội đồ”.
Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam rất quan tâm về sự kiện các nhà ngoại giao Hoa Kỳ bị ảnh hưởng luận điệu của Bộ Công an và Bộ Ngoại giao khi các cơ quan này không ngừng tuyên bố Đức Tăng Thống “không bị quản chế”. Họ luôn khẳng định rằng ngài “tự do đi đứng bất cứ nơi nào”. Uỷ ban chúng tôi xác định đây là điều không thực, và chúng tôi kêu gọi Hoa Kỳ và những phái đoàn ngoại giao có nhiệm sở tại Việt Nam hãy quan tâm đến những lời tuyên bố dối gạt này.
Thưc tế, là trong thời gian gần đây, Đức Tăng Thống đã khước từ một số lời mời gặp gỡ ngoài khuôn viên Thanh Minh Thiền Viện, không phải vì ngài không muốn, mà vì ngài biết rõ ý đồ chính trị của nhà cầm quyền Cộng sản nhằm kiểm soát trực tiếp ngài. Lời mời trước tiên đến từ người cháu họ của ngài muốn ngài ra Bắc khánh thành Nhà Thờ Họ. Ngài đã từ chối vì biết rằng một khi ra Bắc ngài sẽ không còn được trở về nơi trú xứ của ngài ở miền Nam.
Ngoài ra, Nhà Sư Thích Thanh Phong, người có quyền hành và kiểm soát chính trị Hội Tăng già Việt Nam (tức Giáo hội Phật giáo Nhà nước) ở miền Nam đang gây áp lực để đưa Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ về ở chùa Vĩnh Nghiêm, một cơ sở quan trọng của Hội Phật giáo Nhà nước. Đức Tăng Thống đã hy hiến cả đời mình cho tự do tôn giáo và yêu sách phục hồi quyền sinh hoạt pháp lý của GHPGVNTN, nên ngài không thể nào chấp nhận sống cảnh lồng son cá chậu.
Hơn nữa, nhân chuyến viếng thăm Việt Nam năm ngoái của Tổng Thống Barack Obama, Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius đã ngỏ lời mời Đức Tăng Thống đến một Quán Trà (ngoài Thanh Minh Thiền Viện) để gặp gỡ ở Saigon. Đức Tăng Thống đã cho ông Võ Văn Ái biết, là ngài rất cảm kích lời lời của ông Đại sứ nhưng ngài phải khước từ vì ngài biết rằng một cuộc gặp gỡ như thế đã được nhà cầm quyền Hà Nội cho phép, và chắc chắn sẽ được dùng để tuyên truyền rằng ngài hoàn toàn có tự do là điều trái ngược với cách hành xử giam hãm của nhà nước. Mặt khác, trong truyền thống Phật giáo, không có việc vị Tăng Thống một tôn giáo có hai nghìn năm lịch sử vào quán cà phê hay quán trà bao giờ.
Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam xin cất lời kêu gọi các Phái đoàn ngoại giao có nhiệm sở tại Việt Nam hãy quan tâm quan sát trường hợp của Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ để chú tâm tới các áp lực tâm lý mạnh mẽ cũng như các hạn chế và bó buộc thể xác mà Đức Tăng Thống đang phải hứng chịu trên ba mươi năm qua. Chúng tôi long trọng yêu cầu chư liệt vị áp lực lên nhà cầm quyền Việt Nam để họ công khai tuyên bố huỷ bỏ mọi hạn chế tự do cho Đức Tăng Thống, tuyên bố trả tự do tức khắc và vô điều kiện cho ngài, để những năm tháng cuối đời ngài được hưởng tự do sống đạo với tín đồ và bằng hữu của ngài, đồng thời phục hồi quyền sinh hoạt pháp lý cho GHPGVNTN.
