Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
PARIS, ngày 28.9.2006 (PTTPGQT) – Viện Hóa Đạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN) trong nước vừa thông báo đến Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế ở Paris cho biết sáng nay, 28.9.2006, hai chiếc xe, một của bệnh viện, một của chư Tăng đã khởi hành lúc 8 giờ sáng đưa Đức Đệ tứ Tăng thống Thích Huyền Quang vào Saigon chữa trị.
Như tin đã loan trước đây, thứ sáu 22.9.2006, ĐứcTăng Thống lâm bệnh, chóng mặt và khó thở. Đến ngày 25.9 thì tình hình khẩn cấp nên chư Tăng ở Tu viện Nguyên Thiều đưa ngài vào bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Định. Bác sĩ cho biết ngài bị suy tim và viêm phổi. Sinh ngày 19.9.1920, năm nay ngài 86 tuổi.
Ban chỉ đạo Viện Hóa Đạo đã cấp tốc triệu tập buổi họp khẩn để lượng định tình hình và lấy quyết định thỉnh Đức Tăng thống vào Saigon chữa trị. Hòa thượng Thích Quảng Độ liên lạc với chư Tăng ở Tu viện Nguyên Thiều và cử hai Thượng tọa ra Bình Định sắp đặt việc rước ngài.
Ngày 27.9 Hòa thượng Thích Quảng Độ ra Thông bạch kêu gọi chư Tôn đức, các cấp Giáo hội và các chùa viện trong và ngoài nước hãy tổ chức lễ Cầu an cho Đức Tăng thống để cầu nguyện cho ngài thượng lộ bình an, tai qua nạn khỏi, việc chữa trị tại Saigon gặp thầy hay thuốc giỏi và ngài sớm bình phục.
Từ Genève nơi đang diễn ra cuộc họp khóa 2 của Hội đồng Nhân quyền LHQ, ông Võ Văn Ái đã điện thoại về Bình Định vấn an Đức Tăng thống. Nhân đó mà biết rằng, thứ năm tuần trước, 21.9, một ngày trước khi Đức Tăng Thống lâm bệnh, ông Nguyễn Khánh Toàn, Thứ trưởng Bộ Công an từ Hà Nội vào Bình Định thăm Đức Tăng thống Thích Huyền Quang nhằm mục tiêu khuyên Đức Tăng thống “nghỉ hưu”. Cuộc gặp gỡ kéo dài nửa tiếng đồng hồ. Ông Thứ trưởng Bộ Công an ngỏ lời khuyên Đức Tăng thống nay tuổi đã già nên tịnh dưỡng và không nên nhọc công lo việc Giáo hội nữa, để cho giới sư trẻ cáng đáng. Ông Thứ trưởng Bộ Công an cũng khuyên rằng nếu Hòa thượng Thích Quảng Độ có ra thăm, thì cũng không nên bàn chuyện Giáo hội.
Cám ơn sự thăm viếng của Tướng Nguyễn Khánh Toàn, Đức Tăng thống dõng dạc tuyên bố : “Chí nguyện suốt đời tôi là phục vụ dân tộc, phục vụ đạo pháp, phục vụ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất cho đến hơi thở cuối cùng. Không ai có thể ngăn cấm tôi và Hòa thượng Thích Quảng Độ bàn bạc chuyện Phật sự của Giáo hội”.
Từ thời kháng chiến chống Pháp, đầu thập niên 50, dưới triều đại Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ông Nguyễn Duy Trinh, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Liên khu V đã phát động phong trào tiêu diệt Trí, Phú, Địa, Hào và Phật giáo. Ủy ban Kháng chiến bắt buộc Phật giáo sinh hoạt như một đoàn thể, hội đoàn, để phục vụ chính trị, nhưng phủ nhận các sinh hoạt tôn giáo. Nhân danh Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Phật giáo liên khu V tỉnh Bình Định, Hòa thượng Thích Huyền Quang lên tiếng phản đối. Hòa thượng liền bị bắt đưa đi an trí tại Phù Mỹ, Bình Định, rồi đưa ra huyện Sơn Tịnh ở Quảng Ngãi. Tổng cộng 4 năm tù. Nhờ Hiệp định Genève ký kết năm 1954, Hòa thượng mới được trả tự do. Lệnh tha không nói lý do bị bắt và bị tù vì tội gì.
Dưới triều đại Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Hòa thượng Thích Huyền Quang, Hòa thượng Thích Quảng Độ và chư Tăng giáo phẩm Viện Hóa Đạo lại bị bắt năm 1977. Hòa thượng bị kết án 2 năm tù. Nhờ áp lực quốc tế, các ngài được trả tự do. Nhưng do phản đối sự thành lập tại chùa Quán Sứ ở Hà Nội năm 1981 một Giáo hội Phật giáo làm công cụ chính trị cho Đảng, nhị vị Hòa thượng Thích Huyền Quang và Thích Quảng Độ bị trục xuất ra khỏi thành phố Saigon năm 1982 đưa về quản chế ở Quảng Ngãi (miền Trung) và ở Thái Bình (miển Bắc) vì tội “hoạt động tôn giáo là làm chính trị”.
Cho đến nay, hai ngài vẫn còn bị quản chế khắc khe tại Tu viện Nguyên Thiều, tỉnh Bình Định, và Thanh Minh Thiền viện ở Saigon theo Nghị định quản chế hành chính 31/CP biến nhà chùa thành nhà tù, biến tư gia thành trại giam.
Thập niên 90, Đức Tăng thống đã phải thán lên một câu làm não lòng người Phật tử Việt Nam : “Tôi là người tù không tội, ở không nhà, đi không đường, chết không mồ”.
