Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
PARIS, ngày 10.3.2008 (PTTPGQT) – Đáp ứng Thông tư của Đại lão Hoà thượng Thích Quảng Độ kêu gọi tổ chức Rằm Tháng Giêng cầu nguyện cho quốc thái dân an, vẹn toàn lãnh thổ và siêu sinh tịnh độ cho những oan hồn uổng tử chết trong chiến tranh, cải cách ruộng đất và Mậu Thân khủng khiếp, các chùa viện thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN) trong nước đã long trọng đáp ứng cầu nguyện vào đúng ngày Rằm tháng Giêng. Nhưng khắp nơi công an địa phương gây khó dễ cho việc tổ chức, bằng cách ngăn cấm, đe doạ Phật tử đến chùa, hoặc bắt các Hoà thượng, Thượng toạ trú trì đi làm việc.
Riêng tại Tu viện Nguyên Thiều, tỉnh Bình Định, nơi trụ xứ của Đức Tăng thống Thích Huyền Quang thì việc phong toả càng gắt gao nhằm ngăn cấm Đức Tăng thống xuất hành trong mấy ngày xuân. Lý do chuyền miệng của công an Bình Định, là phòng vệ nhằm ngăn cấm Đức Tăng thống lên đường vào Saigon hoặc cấm cản GHPGVNTN tổ chức Đại hội tại Tu viện Nguyên Thiều. Do sự kiện thấy nhiều phái đoàn chư Tăng từ miền Trung và miền Nam đến bái tuế ngài nhân dịp Tết, là tục lệ thành kính đầu xuân có tự nghìn đời.
 |
|
Hòa thượng Thích Thiện Hạnh ở giữa, bên phải là Dân biểu Quốc hội Hoa Kỳ Chris Smith, ảnh chụp tại chùa Báo Quốc, Huế
|
Bản Tường trình chuyến công tác Phật sự của Hoà thượng Thích Thiện Hạnh gửi lên Hội đồng Giáo phẩm Trung ương Viện Tăng thống, Hoà thượng Viện trưởng Viện Hoá Đạo và bản sao gửi đến Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế ở Paris để phổ biến, cho thấy tình trạng căng thăng tại Tu viện Nguyên Thiều mấy ngày Hoà thượng đến thăm. Hoà thượng Thích Thiện Hạnh, Chánh Thư ký Viện Tăng thống kiêm Phó viện trưởng Viện Hoá Đạo cho biết các chi tiết như sau :
“Từ Huế đến Bình Định ngày 25.2.2008, lúc 16 giờ vào yết Đức Tăng Thống tại Phương trượng, thấy Ngài khoẻ mạnh tôi mừng quá nên vội hỏi đùa : Bạch Ôong có nhận ra con không ? Đức Tăng Thống cười trả lời : Thư ký tôi chứ ai. Thầy từ đâu tới ? (ý của Ôong là từ Huế vào hay từ Sài Gòn ra) tôi bạch : Thưa con từ Huế vào. Ôong hỏi : Nghe nói ngoài Huế mưa lạnh lắm phải không ? Dạ, bạch Ôong năm nay mưa rét nhiều lắm. Đảnh lễ xong, tôi ngồi xuống cạnh Đức Tăng Thống và Ngài hỏi thăm tình hình sức khoẻ quý Hoà Thượng, Thượng Tọa, chư Tăng Ni và Phật tử gần xa. Ngài chăm chú hỏi tình hình sinh hoạt của Giáo Hội lúc nầy thế nào ? Nhân đây tôi đã trình lên Đức Tăng Thống một số Phật sự được thực hiện trong thời gian qua từ Trung ương đến địa phương.
“Vào lúc 18 giờ, thầy thị giả lên thỉnh Đức Tăng Thống dùng cơm chiều, tôi xin Đức Tăng Thống được lui ra, sáng ngày mai con xin được hầu tiếp. Tôi đi xuống thì được quý Thầy tại Tu viện báo cho biết là Công an bắt đầu đổ tới càng lúc càng đông, ước tính trên 200 người chia ra nhiều trạm vây quanh Tu Viện, có nhiều người đã lảng vảng vào bên trong Tu Viện. Lúc 23 giờ 30, Tu Viện đang yên tĩnh thì nghe tiếng ồn ào, một đoàn 5 người gồm cả Chính quyền và Công an, Mặt trận đến đòi kiểm tra hộ khẩu, cáo buộc Thượng toạ Thích Minh Tuấn, trú trì Tu viện, cho người tạm trú bất hợp pháp không trình báo, mời các người tạm trú ra trình diện. Thượng toạ trả lời : Hoà Thượng Thiện Hạnh đang mệt không ra được. Nhưng họ không chịu nên cho mời tôi ra. Việc đối đáp như sau :
– “Công an : Thầy vào khi nào ? Yêu cầu Thầy xuất Chứng Minh Nhân Dân !
– “Đáp : Tôi mới vào, khi đi tôi quên mang Chứng Minh Nhân Dân theo.
– “Công an : Thầy tên gì ? Thầy có giấy tạm vắng không ?
– “Đáp : Theo tôi biết thì nhà nước đã bỏ luật tạm trú, tạm vắng lâu rồi sao các anh lại còn hỏi như thế. Nếu các anh đến đây với mục đích trục xuất tôi ra khỏi Tu Viện Nguyên Thiều, hãy cho tôi lệnh trục xuất, tôi sẽ đi ngay. Các anh không cần phải nói vòng vo mất thời giờ.
– “Công an : Thầy vào làm gì ?
– “Đáp : Đây là việc của chúng tôi.
“Thấy tôi hơi căng, họ để tôi đi nghỉ. Còn Thượng toạ Minh Tuấn tiếp tục làm việc cho đến 1 giờ 30 sáng và buộc Thượng toạ cam kết 2 việc : Không chấp nhận cho ông Thiện Hạnh ở lại Nguyên Thiều, và không để cho các ông tổ chức Đại Hội Phật Giáo Thống Nhất tại Nguyên Thiều. Rồi ra lệnh ngày mai 8 giờ sáng ông và ông Thiện Hạnh đến trụ sở Công an làm việc tiếp”.
Ngày hôm sau, Thượng toạ Thích Minh Tuấn ra sở công an làm việc một mình. Hoà thượng Thích Thiện Hạnh không đến vì phải tiếp tục phúc trình Phật sự Giáo hội lên Đức Tăng thống và nghe ngài chỉ giáo lịch hoạt động trong năm 2008. Hoà thượng cho biết sức khoẻ cùng sinh hoạt hằng ngày của Đức Tăng thống tại Tu viện Nguyện Thiều :
“Tình hình sức khoẻ của Đức Tăng Thống khá tốt, đây là điều đáng mừng cho Tăng ni Phật tử chúng ta trong và ngoài nước. Sắc diện Người hồng hào, tươi tỉnh, minh mẫn và rất lạc quan trước tình hình sinh hoạt khởi sắc của Giáo Hội. Đức Tăng Thống biết rất rõ các tin tức thế giới và Việt Nam, nhất là tin tức hoạt động của GHPGVNTN trong và ngoài nước, nhờ thường xuyên đọc các báo cáo và theo dõi Radio.
“Hình ảnh Hoà thượng Thích Quảng Độ, Viện trưởng Viện Hoá Đạo, rất thân thiết trong tâm trí Đức Tăng Thống. Trong hai lần hầu chuyện, Người luôn nhắc đến Hoà Thượng Viện Trưởng với tất cả trìu mến, nể nang và tin tưởng.
“Mỗi ngày, Đức Tăng Thống đánh chuông và niệm Phật 3 lần ; mỗi lần là một giờ, vào 8 giờ sáng, 15 giờ chiều và 8 giờ tối, không hề lơi bỏ buổi nào. Mỗi ngày Người thọ trai 3 bữa, dùng cơm hoặc dùng cháo”.
 |
|
Đức Tăng thống Thích Huyền Quang chụp tại Tu viện Nguyên Thiều ngày 27.2.2008
|
Sau buổi làm việc với công an, Thượng toạ Thích Minh Tuấn trở về Tu viện kể cho biết : “Công an khẳng định nguồn tin cho rằng ông Thiện Hạnh vào đây đợi ông Quảng Độ ra để tổ chức Đại Hội GHPGVNTN, rồi tuyên bố : Chúng tôi cương quyết không để cho một Đại Hội Nguyên Thiều thứ hai tái diễn. Họ lặp lại lời của ông Chế Trường, Giám đốc Công an tỉnh Bình Định phát biểu khi ông ta tháp tùng Thiếu tướng Công an Trần Tư vào gặp Đức Tăng Thống để thỉnh Ngài tham dự Đại Hội VI Giáo Hội nhà nước cuối năm 2007 vừa qua. Nói xong họ ra lệnh cho Thượng toạ Thích Minh Tuấn : “Chúng tôi không chấp nhận ông Thiện Hạnh ở lại Tu Viện Nguyên Thiều. Ông Thiện Hạnh phải rời khỏi đây ngay, không được ở lại đêm !”
Cùng thời gian này, Tổ đình Thập Tháp cách Tu viện Nguyên Thiều 20 cây số, đang tổ chức “Lễ hội Quốc sư Phước Huệ” như thường năm vào ngày 21 tháng Giêng âm lịch, tức 27.2.2008. Tất cả các phái đoàn chư Tăng và Phật tử các tỉnh Quảng Trị, Thừa thiên, Quảng Nam – Đà Nẵng, Tiền Giang, Lâm Đồng, v.v… về Bình Định bái tuế Đức Tăng thống Thích Huyền Quang nhân dịp Tết đồng thời tham dự Lễ hội này.
Theo bản Tường trình của Đại đức Thích Đồng Thọ, thị giả của Đức Tăng thống, gửi lên Hoà thượng Thích Quảng Độ, và gửi sang Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế cho biết, thì từ ngày 23.2.2008, ông Thắng, Chánh văn phòng Ban Tôn Giáo, và ông Huệ, Chủ Tịch Huyện Tuy Phước, đến gặp Đức Tăng Thống yêu cầu ngài không nên đi Thập Tháp dự lễ huý kỵ Quốc Sư Phước Huệ lý do “vì tình hình an ninh bất ổn”. Nghe vậy, Đức Tăng Thống Thích Huyền Quang liền đáp :
“Mấy ông kiểm soát, gây khó khăn chư Tăng, Ni và đồng bào Phật Tử đến vấn an, thăm viếng tôi mấy ngày Tết. Vậy tôi chỉ còn cách ra ngoài Dốc chùa ngồi giữa đường cho mọi người ghé ngang thăm rồi về. Chứ vào Tu viện thì mấy ông làm khó dễ người ta. Bây giờ mấy ông còn cấm tôi lên Thập Tháp dự lễ Giỗ Tổ Phước Huệ là ý muốn gì ? Tự do tôn giáo, tự do tín ngưỡng dưới chế độ này là như vậy sao ? ! Thờ lạy Ông bà, Thầy tổ cũng bị cấm sao ?”
Qua bản Tường trình của Hoà thượng Thích Thiện Hạnh cũng cho biết “Lễ hội Quốc sư Phước Huệ” năm nay cử hành vô cùng trọng thể đúng theo danh từ lễ hội :
“Tổ đình Thập Tháp là nơi Thượng toạ Thích Viên Định, Phó Viện trưởng kiêm Tổng thư ký Viện Hoá Đạo, làm trú trì chính thức sau chùa Giác Hoa ở Saigon. Kể từ năm 1995, huý nhật Tổ Phước Huệ được tổ chức thành lễ hội. Phật tử các giới từ các tỉnh miền Trung, miền Nam và Cao nguyên tụ tập về tưởng nhớ công ơn hoá độ của ngài. Cả một không gian rộng trên ba mẫu đất, dưới những tán cây cổ thụ im mát, đây đó những quầy hàng bán quà lưu niệm, tranh ảnh, tràng hạt, tượng Phật, kinh sách, băng đĩa, quay phim chụp ảnh… Điều đáng nói ở đây là, ai đến dự Lễ hội đều được Tổ đình mời thọ trai bún chay, bánh chay, từ 8 giờ sáng đến chiều tối. Theo từng đợt suốt ngày, lượng người tham dự Lễ hội trên dưới một trăm ngàn (100.000) nam nữ Phật tử, tiêu thụ non 7 tấn bún. Tôi thầm cảm phục công lao to lớn của chư Tăng Tổ Đình Thập Tháp đã tạo ra ngày hội truyền thống độc nhất ở miền Trung. Lễ hội nhưng cũng là cách hoằng dương chánh pháp có ý nghĩa đích thực, đem lại niềm tin yêu và lợi lạc cho đời sống tâm linh của nhân quần xã hội. Thế mà các thế lực vô minh đang tâm ngăn cấm Đức Tăng thống đến chứng minh”.
Tổ Phước Huệ là cây đại thụ của Phật giáo, một trong những vị thầy của phong trào chấn hưng Phật giáo đầu thế kỷ 20. Do các vua Thành Thái, Duy Tân và Khải Định rước ngài vào cung giảng pháp nên được triều đình và đồ chúng tôn xưng quốc sư. Triều đình ban giới đao độ điệp ngài làm Tăng cang chùa Thập Tháp, nơi Tổ sư Nguyên Thiều khai sơn từ thế kỷ 17. Năm 1920 Quốc sư Phước Huệ mở các lớp nội điển đầu tiên tại Thập Tháp, năm 1929 ra Huế chủ giảng các lớp ở Phật học đường Trúc Lâm đào tạo một thế hệ chư Tăng và Cư sĩ làm rường cột cho Phật giáo cận và hiện đại, trong số này có Cư sĩ ưu tú bác sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám là học trò của ngài.
 |
|
Đức Tăng thống hàn huyên Phật sự cùng chư Tăng, từ trái sang phải : HT Thích Không Tánh, TT Thích Viên Định, TT Thích Minh Nguyệt và HT. Thích Tâm Mãn
|
Ngoài hai Hoà thượng Thích Thiện Hạnh và Hoà thượng Thích Như Đạt (Tổng vụ trưởng Tổng vụ Tăng sự) từ Huế vào ngày 25.2.08, qua ngày 27.2.08, Hoà thượng Thích Không Tánh từ Saigon, Hoà thượng Thích Tâm Mãn từ Lâm Đồng, Thượng toạ Thích Minh Nguyệt từ Tiền Giang, và Đại đức Thích Từ Giáo từ Quảng Trị cùng đến Tu viện Nguyên Thiều bái tuế Đức Tăng thống. Theo lời Hoà thượng Thích Không Tánh điện thoại sang Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế thông báo thì sau khi chư vị cùng đảnh lễ, Đức Tăng thống ban mấy lời Đạo từ, trong có câu rằng :
“Xây chùa là việc tốt đáng làm, nhưng phải biết bảo vệ chùa bằng cách tu hành tinh tấn và đặc biệt là đem hết thân tâm phụng sự dân tộc và chúng sanh”.
Nhân dịp này, Hoà thượng Thích Không Tánh chuyển trình lời Hoà thượng Thích Quảng Độ kính vấn an vì thân bệnh không thể ra Bình Định, đồng thay mặt chư Tăng trong Hội đồng Viện Hoá Đạo chúc xuân Đức Tăng thống. Hoà thượng cũng chuyển giúp lời kính mừng tuổi của Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế ở Paris, và được Đức Tăng thống nói trước mặt chư Tăng các tỉnh rằng : “Quý Thầy phải nhớ rằng Đạo hữu Võ Văn Ái và Đạo hữu Ỷ Lan là hai người có công rất lớn đối với Phật giáo Việt Nam chúng ta đó”.
Hoà thượng Thích Không Tánh cũng cho biết y như bản Tường trình của Đại đức Thích Đồng Thọ, rằng trong khi phái đoàn khánh tuế Đức Tăng thống, thì Công an đến bao vây Tu viện Nguyên Thiều gây ồn ào, mất trật tự. Dù Đại đức Thích Đồng Thọ đóng cổng chùa ngăn cản, nhưng công an vẫn trèo cổng vào sân gây sự. Một số chư Tăng thấy vậy dùng sào rượt đuổi công an mới chịu ra. Lúc ấy ông Đặng Văn Bính, Phó trưởng công an huyện Tuy Phước đã lấy đá ném vào hai Đại đức Thích Đồng Thọ và Thích Từ Giáo.
 |
|
Công an ngoài dãy tường Tu viện Nguyên Thiều đang tìm cách đột nhập
|
Qua ngày 29.2.2008, hai Đại Đức Thích Đồng Thọ và Thích Đồng Liên cùng nhau đến chùa Lạc Sơn dự tuần sơ thất thân mẫu Hoà thượng Thích Tâm Liên, Chánh Đại diện GHPGVNTN tỉnh Bình Định, vừa qua đời. Trên đường đi công an mặc thường phục mang vũ khí theo dõi. Đến một khoảng đường trống thì có chiếc xe hơi ép xe Honda của Đại đức Thích Đồng Thọ vào mé đường. Sức va chạm làm Đại đức té sấp xuống mặt đường, gãy mấy chiếc răng và trầy đầu. May nhờ có mũ bảo hộ nên không chết.
Ngay chiều tối hôm ấy, vào lúc 18 giờ, ông Trịnh Minh Ty, Phó phòng PA38 (Cục bảo vệ chính tị theo dõi tình hình an ninh địa bàn nông thôn), đến Tu viện Nguyên Thiều gặp Thượng toạ Thích Minh Tuấn trao đổi và nói lên ý định trục xuất Đại đức Thích Đồng Thọ khỏi Tu viện.
Cuối năm 2003 sau vụ bắt bớ chư Tăng giáo phẩm hai Viện Tăng thống và Viện Hoá Đạo, Đại đức đã bị đày đi quản chế tại Phù Cát 2 năm ròng, cách ly với Đức Tăng thống. Lần này tuy không nêu lý do và cũng chưa có giấy tờ quyết định, nhưng công an tỏ vẻ giận dữ việc Đại đức ngăn cản không cho người của công an là bà Hạnh Mãn Hoàng thị Xuân Hương đến quấy rầy Đức Tăng thống cuối tháng giêng dương lịch vừa qua (xem Thông cáo báo chí ngày 28.1.2008), và nay ngăn cản công an xâm nhập Tu viện Nguyên Thiều sách nhiễu các phái đoàn chư Tăng đến bái yết Đức Tăng thống Thích Huyền Quang nhân dịp đầu xuân.
