Quê Me Quê Me: Action for democracy in Vietnam & Vietnam Committee on Human Rights
PARIS, ngày 10 tháng 12 năm 2023 (VCHR) – Ủy Ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam (VCHR) nhắc nhớ rằng, trong khi thế giới kỷ niệm 75 năm bản Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền (UDHR) được Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc công bố tại Paris vào ngày 10 tháng 12 năm 1948, hàng nghìn nhà bảo vệ nhân quyền và môi trường, các nhà báo, bloggers, nhà họat động xã hội dân sự và những người bất đồng chính kiến về tôn giáo và chính trị đang bị cầm tù ở các quốc gia trên khắp thế giới vì thực thi một cách hòa bình các quyền cơ bản và bất khả xâm phạm được quy định trong UDHR.
Ở Việt Nam, hơn 200 tù nhân lương tâm bị giam giữ tùy tiện, trong những điều kiện khắc nghiệt trong các nhà tù xa nhà vì “tội” đòi hỏi quyền tự do ngôn luận, lập hội, hội họp ôn hòa và tự do tôn giáo hay tín ngưỡng. Đa số bị kết án trong những phiên xử không công bằng dựa theo các điều khoản mơ hồ về “an ninh quốc gia” trong Bộ luật Hình sự Việt Nam. Gần đây, có sáu nhà lãnh đạo về quyền môi trường đã bị truy tố với cáo buộc “trốn thuế” nhằm che đậy hậu ý từ động cơ chính trị chỉ vì họ tham gia bảo vệ môi trường và thúc đẩy tiến trình chuyển đổi năng lượng xanh tại Việt Nam.
Ngày 10/12, VCHR làm sáng tỏ 10 trường hợp các tù nhân lương tâm tại Việt Nam, mà việc giam giữ đã vi phạm luật pháp quốc tế. Chủ tịch VCHR Penelope Faulkner nói : “Chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết lên án việc giam giữ tùy tiện tù nhân lương tâm tại Việt Nam. Chúng tôi cũng kêu gọi chính phủ Việt Nam, vốn phải có bổn phận gương mẫu trong tư cách là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, phải tôn trọng các quyền con người được quy định trong UDHR và trả tự do vô điều kiện cho tất cả những người bị giam giữ vì họ sử dụng một cách ôn hòa các quyền con người được quốc tế công nhận”.
Đặng Đình Bách, luật sư môi trường, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Pháp luật và Chính sách Phát triển Bền vững (LPSD), bị buộc tội “trốn thuế” và bị kết án 5 năm tù tại phiên xử bất công ở Hà Nội vào tháng 1 năm 2022. Ông bị giam tại Nhà tù số 6, tỉnh Nghệ An, nơi mà điều kiện giam giữ nổi tiếng khắc nghiệt. Chính quyền đe dọa đuổi vợ con của ông ra khỏi nhà ở Hà Nội để lấy lại số tiền thuế bị cáo buộc (xem trang web https://www.standwithbach.org).
Hòang Thị Minh Hồng là người sáng lập CHANGE, một tổ chức phi chính phủ họat động về vấn đề biến đổi khí hậu, môi trường và bảo vệ động vật hoang dã. Cô là nhà hoạt động nổi tiếng, học giả của Quỹ Obama, được Forbes liệt kê năm 2019 trong số 50 phụ nữ có ảnh hưởng nhất Việt Nam. Cô buộc phải đóng cửa CHANGE vào năm 2022 sau khi bị chính phủ quấy rối. Vào tháng 6 năm 2023, Cô bị bắt vì tội “trốn thuế” và bị kết án ba năm tù vào tháng 9 tại phiên tòa chỉ kéo dài ba giờ.
Phạm Chí Dũng là nhà báo, người sáng lập Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAV). Ông bị bắt vào năm 2019 sau khi kêu gọi Nghị viện Châu Âu hoãn phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) để chờ tiến bộ về nhân quyền ở Việt Nam. Bị buộc tội “tuyên truyền chống Nhà nước” (Điều 117 Bộ luật Hình sự), ông bị kết án 15 năm tù vào tháng 1 năm 2021. Hiện ông bị giam tại trại tù Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai.
Phạm Đoan Trang là nhà văn, nhà báo và nhà vận động dân chủ từng đoạt nhiều giải thưởng quốc tế, người sáng lập tạp chí trực tuyến Luật Khoa. Cô thường xuyên bị công an sách nhiễu, đánh đập trong suốt nhiều năm hoạt động. Năm 2020, cô bị bắt vì tội “tuyên truyền chống Nhà nước” và bị kết án 9 năm tù tại một phiên xử bất công ở Hà Nội vào tháng 12 năm 2021. Cô hiện bị giam tại trại tù An Phước, cách nhà 1.500 km và được cho là tình trạng sức khỏe rất kém.
Nguyễn Tường Thụy là nhà báo, blogger, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam. Ông bị bắt vào năm 2020 và bị kết án 11 năm tù cùng với Phạm Chí Dũng vào tháng 1 năm 2021 với cáo buộc “tuyên truyền chống Nhà nước”. Hiện ông đang bị giam tại trại giam An Phước, cách nhà 1.500 km. Ông đã hơn 70 tuổi và đang bị chứng huyết áp cao.
Nguyễn Thị Tâm là một nhà hoạt động cho quyền lợi đất đai. Bà đã nhiều lần bị bỏ tù vì biểu tình phản đối việc nhà nước cưỡng bức tịch thu đất đai của nông nhân. Bị bắt vào năm 2020, bà bị buộc tội “tuyên truyền chống Nhà nước” và bị kết án sáu năm tù vào tháng 1 năm 2021. Bà bị giam tại nhà tù Gia Lai, cách nhà hơn 1.000 km. Bà ấy đang bị u xơ tử cung nhưng không được điều trị y tế đầy đủ.
Trương Minh Đức là nhà báo, cựu tù nhân lương tâm. Năm 2007, ông bị phạt tù 5 năm vì tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước”. Bị bắt lần nữa vào năm 2017, ông bị xét xử cùng với các thành viên Hội Anh em Dân chủ vì “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” (Điều 109 Bộ luật Hình sự). Ông bị kết án 12 năm tù. Hiện ông bị giam tại Nhà tù số 6, tỉnh Nghệ An, cách nhà 1.400 km.
Cần Thị Thêu là nhà hoạt động vì cho quyền lợi đất đai hàng đầu và từng là tù nhân lương tâm. Bà đã nhiều lần bị hành hung và sách nhiễu vì hoạt động của mình. Vào tháng 5 năm 2021, Cần Thị Thêu và con trai là Trịnh Bá Tư bị kết án 8 năm tù về tội “tuyên truyền chống Nhà nước”. Trịnh Bá Phương, cũng là con trai của bà, bị kết án 10 năm tù vào tháng 12 cùng năm vì tham gia biểu tình đòi quyền lợi đất đai. Hiện bà đang bị giam giữ tại Trại giam số 5, tỉnh Thanh Hóa.
Trần Bằng (còn gọi là Trần Văn Bàng), là một nhà hoạt động dân chủ. Ông đã tham gia các cuộc biểu tình và có nhiều bài viết trên mạng xã hội. Vào tháng 3 năm 2022, ông bị bắt và cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước”. Ông bị kết án 8 năm tù trong một phiên tòa kéo dài chưa đầy ba giờ. Ông bị chuyển đến Nhà tù Bố Lá vào tháng 9 năm 2023. Gia đình ông cho biết sức khỏe của ông sa sút một cách khủng khiếp sau khi bị chuyển trại do điều kiện giam giữ khắc nghiệt và không được chăm sóc y tế.
Nguyễn Thúy Hạnh là một nhà bảo vệ nhân quyền. Năm 2017, cô thành lập Quỹ 50K để hỗ trợ các tù nhân lương tâm và gia đình họ. Chính quyền đã phong tỏa tài khoản vào năm 2020 và bắt giữ cô vào tháng 4 năm 2021 với tội danh “tuyên truyền chống nhà nước”. Hiện cô đang bị tạm giam tại Hà Nội để chờ xét xử. Trong năm qua, cô bị giam tại một cơ sở tâm thần để điều trị chứng trầm cảm. Gia đình cô không được biết cô đang được điều trị bằng phương pháp nào và nhận xét rằng sức khỏe của cô đã suy giảm nhanh chóng trong những tháng gần đây.
